Bài thơ gồm ba khổ thơ năm chữ, mỗi khổ thơ gồm bốn câu thơ, miêu tả cảnh sắc và tâm trạng của tác giả khi chứng kiến sự chuyển mình của thiên nhiên khi sang thu.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Khổ thơ đầu tiên, tác giả bất ngờ nhận ra hương ổi phả vào trong gió se lạnh, sương chùng chình qua ngõ, hình như thu đã về. Hình ảnh hương ổi là đặc trưng của mùa thu ở quê hương Việt Nam, mang theo nét mộc mạc, giản dị, nhưng cũng rất quyến rũ và đậm đà. Gió se lạnh và sương chùng chình là những dấu hiệu của thời tiết mát mẻ, dịu dàng của mùa thu, tạo nên một không gian thanh bình, yên ả. Từ “bỗng” và cụm từ “hình như” thể hiện sự ngạc nhiên, ngỡ ngàng, thích thú của tác giả khi phát hiện mùa thu đã đến.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Khổ thơ thứ hai, tác giả tiếp tục quan sát sự chuyển biến của thiên nhiên khi sang thu. Dòng sông được lúc dềnh dàng, chim bắt đầu vội vã, có đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu. Hình ảnh dòng sông dềnh dàng thể hiện sự thong dong, dịu êm, hòa hợp với mùa thu. Hình ảnh chim vội vã thể hiện sự náo nhiệt, hối hả, chuẩn bị cho mùa đông sắp đến. Hình ảnh đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu là một ẩn dụ sáu sắc, nhân hóa đám mây như một sinh vật có hồn, có ý thức, biết chuyển mình theo mùa. Đây là một hình ảnh nghệ thuật độc đáo, dí dỏm, tạo nên sự sống động, thú vị cho bài thơ.
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Khổ thơ thứ ba, tác giả kết thúc bài thơ bằng những câu thơ ngắn gọn, nhưng cũng rất sâu sắc và triết lý. Vẫn còn bao nhiêu nắng, đã vơi dần cơn mưa, sấm cũng bớt bất ngờ, trên hàng cây đứng tuổi. Những hình ảnh này thể hiện sự chuyển dần từ mùa hạ sang mùa thu, từ nắng nóng, mưa giông, sấm chớp sang nắng nhạt, mưa rơi, sấm êm. Hình ảnh hàng cây đứng tuổi là một biểu tượng của sự già đi, trải qua nhiều thăng trầm, sóng gió của cuộc đời, nhưng cũng là sự chín chắn, vững vàng, bình thản trước những biến cố của vòng xoáy cuộc đời.
Bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh là một bài thơ đẹp, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước qua nét đẹp mùa thu Việt Nam, đem đến cho người đọc những cảm xúc bâng khuâng, say mê, nhớ nhung.
