"Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của nhà thơ Phạm Tiến Duật. Bài thơ được sáng tác năm 1969, trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Khổ thơ đã khắc họa thành công hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Họ là những người trẻ tuổi, gan dạ, dũng cảm, luôn lạc quan, yêu đời, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ.
Mở đầu khổ thơ, tác giả đã nêu lên nguyên nhân không có kính của những chiếc xe trên tuyến đường Trường Sơn:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Những chiếc xe trên tuyến đường Trường Sơn thường xuyên phải chịu đựng những trận bom của quân giặc. Bom giật, bom rung khiến cho kính xe vỡ nát. Tuy nhiên, những người lính lái xe vẫn bình tĩnh, ung dung, sẵn sàng đối mặt với mọi hiểm nguy:
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
"Ung dung" là trạng thái tâm lí bình tĩnh, tự tin, không hề sợ hãi. Trong gian khổ, hiểm nguy, những người lính lái xe vẫn giữ được tinh thần vững vàng, không hề nao núng. Họ vẫn ung dung, tự tin nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách.
Từ trong buồng lái, những người lính lái xe nhìn thấy những cảnh vật xung quanh thật lạ lùng:
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái
Những cơn gió mạnh thổi vào buồng lái khiến cho mắt họ cay đắng. Con đường chạy thẳng dưới chân họ như muốn đâm thẳng vào tim. Những ngôi sao trên trời và cánh chim đột ngột ùa vào buồng lái như một giấc mơ.
Tất cả những hình ảnh ấy đều là những thứ mà họ chưa từng thấy trước đây. Nó khiến cho họ cảm thấy lạ lùng, mới mẻ. Tuy nhiên, họ vẫn bình tĩnh, tự tin, không hề sợ hãi.
Cuối khổ thơ, tác giả đã miêu tả sự lạc quan, yêu đời của những người lính lái xe:
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Mặc dù không có kính, bụi phun vào mặt khiến tóc họ trắng như người già, nhưng họ vẫn không hề lo lắng, sợ hãi. Họ vẫn phì phèo châm điếu thuốc, nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Hình ảnh những người lính lái xe cười ha ha trong gian khổ, hiểm nguy đã thể hiện được tinh thần lạc quan, yêu đời của họ. Họ luôn tin tưởng vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
Khổ thơ "Không có kính không phải vì xe không có kính" đã khắc họa thành công hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Họ là những người trẻ tuổi, gan dạ, dũng cảm, luôn lạc quan, yêu đời, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ.
Tác giả đã tiếp tục miêu tả những khó khăn, gian khổ mà những người lính lái xe phải đối mặt:
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời
Không có kính, những người lính lái xe phải đối mặt với những cơn mưa lớn. Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời khiến cho họ ướt đẫm cả người.
Tuy nhiên, những người lính lái xe vẫn không hề nao núng. Họ vẫn bình tĩnh, tự tin, sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn, gian khổ:
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
Họ không cần thay quần áo, vẫn tiếp tục lái xe trăm cây số nữa. Họ tin tưởng rằng, chỉ cần một chút nghỉ ngơi, mưa sẽ ngừng, gió sẽ lùa khô quần áo của họ.
Tiếp theo, tác giả đã miêu tả tình đồng chí, đồng đội của những người lính lái xe:
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Ðã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Những chiếc xe từ trong bom rơi đã trở về đây họp thành tiểu đội. Họ gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới và bắt tay nhau qua cửa kính vỡ.
Hình ảnh những người lính lái xe bắt tay nhau qua cửa kính vỡ đã thể hiện được tình đồng chí, đồng đội keo sơn, gắn bó của họ. Họ là những người lính trẻ tuổi, nhưng đã có chung một lí tưởng, chung một nhiệm vụ cao cả. Họ sẵn sàng chia sẻ với nhau những khó khăn, gian khổ, cùng nhau vượt qua mọi thử thách để hoàn thành nhiệm vụ.
Cuối khổ thơ, tác giả đã khẳng định tinh thần lạc quan, yêu đời của những người lính lái xe:
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Bếp Hoàng Cầm được dựng giữa trời, chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy. Những người lính lái xe đã biến chiếc xe không kính thành ngôi nhà thân thương của mình. Họ cùng nhau ăn cơm, cùng nhau hát hò, cùng nhau tâm sự, chia sẻ những tâm tư, tình cảm của mình.
Hình ảnh những người lính lái xe lại đi, lại đi trời xanh thêm đã thể hiện được tinh thần lạc quan, yêu đời của họ. Họ luôn tin tưởng vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
Khổ thơ "Không có kính, ừ thì ướt áo" đã khắc họa thành công hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Họ là những người trẻ tuổi, gan dạ, dũng cảm, luôn lạc quan, yêu đời, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ.
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Không có kính, những chiếc xe trở nên trần trụi, thiếu vắng những vật dụng cần thiết nhất. Xe không có đèn khiến cho việc lái xe trở nên khó khăn hơn. Xe không có mui khiến cho người lính phải đối mặt với những cơn mưa, những cơn gió, những tia nắng mặt trời. Thùng xe có xước khiến cho việc đi lại, vận chuyển hàng hóa trở nên khó khăn hơn.
Hình ảnh những chiếc xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước đã thể hiện được tinh thần dũng cảm, kiên cường của những người lính lái xe. Họ không ngại gian khổ, hiểm nguy, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ miền Nam ruột thịt.
Hình ảnh "một trái tim" là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho ý chí, nghị lực, lòng yêu nước của những người lính lái xe. Chỉ cần có một trái tim yêu nước, yêu quê hương, đất nước thì những người lính lái xe có thể vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ.
Bằng bút pháp hiện thực kết hợp với lãng mạn, nhà thơ Phạm Tiến Duật đã tạo nên một hình tượng người lính lái xe vô cùng đẹp đẽ, đáng yêu. Họ là những người anh hùng trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước, mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.
