1. Dàn ý phân tích đoạn thơ: "Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung"
Mở bài
- Giới thiệu tác giả Tố Hữu và tác phẩm "Việt Bắc."
- Dẫn dắt độc giả vào bài thơ.
Thân bài
- "Ta về, mình có nhớ ta/Ta về ta nhớ những hoa cùng người": Thể hiện tình cảm của người ra đi và mong muốn biết người ở lại có nhớ về họ.
- "Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi/Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng":
+ Mùa đông với hoa chuối đỏ tươi và rừng xanh.
+ Hình ảnh con người đeo dao gài thắt lưng lên rừng làm việc.
- "Ngày xuân mơ nở trắng rừng/Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang":
+ Mùa xuân và mơ nở trắng rừng.
+ Hình ảnh người đan nón tỉ mỉ.
- "Ve kêu rừng phách đổ vàng/Nhớ cô em gái hái măng một mình":
+ Tiếng ve kêu và rừng phách đổ vàng.
+ Cô gái hái măng một mình.
- "Rừng thu trăng rọi hoà bình/Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung":
+ Mùa thu, ánh trăng, và hòa bình.
+ Tiếng hát ân tình thủy chung của người dân.
Kết bài
- Tổng kết nội dung và ý nghĩa của đoạn thơ.
- Đánh giá sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người tạo nên vẻ đẹp của Việt Bắc.
2. Phân tích đoạn thơ: "Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung"
Tố Hữu, một nhà thơ có khả năng tạo ra sự đột phá văn hóa trên cơ sở của truyền thống thơ ca dân tộc, để thể hiện tình cảm yêu thương và lòng biết ơn truyền thống vốn tồn tại qua hàng ngàn năm. Điều này trở nên rõ ràng và sâu sắc hơn thông qua tác phẩm "Việt Bắc," trong đó ông vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp về tình cảm sâu đậm đối với thiên nhiên và con người của mảnh đất Việt Bắc.
"Bài thơ "Việt Bắc" ra đời vào năm 1954, ngay sau chiến thắng lịch sử tại Điện Biên Phủ và ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ về Đông Dương. Trong tháng 10 cùng năm, Trung ương Đảng và Chính phủ đã chuyển về thủ đô Hà Nội từ các chiến khu ở Việt Bắc. Nhân dịp này, tác giả Tố Hữu đã viết bài thơ "Việt Bắc," một tác phẩm vĩ đại kể về tình yêu quê hương, kháng chiến, và con người Việt Nam trong cuộc cách mạng.
Tác phẩm này rực rỡ màu sắc của thiên nhiên và con người Việt Bắc. Hai câu đầu tiên của bài thơ phản ánh tâm trạng của tác giả:
"Ta về, mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người"
Tố Hữu vẫn sử dụng cách xưng hô gần gũi với người đọc: "Ta" và "mình." Hai chữ "Ta về" được tách biệt, như một nốt nhạc trầm lắng, thể hiện sự lưu luyến và dừng lại trong khúc hát cách mạng. Câu hỏi thong thả "Ta về, mình có nhớ ta" mang nét đẹp của ca dao, dân ca. Câu hỏi này không chỉ ám chỉ tới những người ở lại quê hương mà còn nói về chính những người chiến sĩ. Những người này khẳng định tình cảm thân thiết, biết ơn sâu sắc của họ đối với thiên nhiên và con người Việt Bắc. Vậy khi họ ra đi, họ nhớ điều gì? Họ nhớ đến "những hoa cùng người," tức là vẻ đẹp tươi sáng, hùng vĩ của thiên nhiên Việt Bắc và tình thân thiết của con người đối với quê hương. Hoa và người trong bài thơ trở thành một, tạo nên bức tranh hoàn hảo cho mảnh đất này."
Những câu thơ sau là bức tranh tứ bình đầy ấn tượng:
"Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hoà bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung."
Thiên nhiên tại Việt Bắc trình diễn một hình ảnh tươi sáng và đẹp đẽ, đầy sức sống không thể tả nổi. Trong mùa đông, cảnh sắc của Việt Bắc vẫn giữ vẻ xanh tươi, đầy sức sống, như thể rừng rậm đang phô diễn: "Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi." Mùa đông ở đây không khắc nghiệt, ngược lại, hoa chuối đỏ tươi như những ngọn đèn sáng giữa màn đêm rừng sâu. Thiên nhiên tự thắp sáng những ngọn lửa ấm áp, sưởi ấm không gian đông lạnh. Thời tiết rét buốt của mùa đông không làm mất đi hi vọng và ước mơ, mà ngược lại, chúng tỏa sáng rạng ngời. Mùa xuân, những mầm sống đã được ấp ủ từ lâu cuối cùng cũng nở rộ, tô điểm khung cảnh bằng sắc trắng tinh khôi của hoa mơ trải khắp đất trời. Màu trắng tràn ngập, trong trẻo, như lớp áo mới của thiên nhiên. Câu "trắng rừng" thể hiện sự bừng nở mãnh liệt mà không cần phải quá rất đậm, như một dấu ấn của sự sống tiềm ẩn. Trong cái không gian bao la của mùa hè, tiếng ve kêu lan tỏa khắp rừng phách đổ vàng, tạo nên bản hòa nhạc sôi động và đầy sức sống. Cái đẹp này không phải là sự xuất hiện tách rời của thiên nhiên và con người, mà chúng hoà quyện, gắn kết với nhau. Cảnh rừng thu trên bầu trời rạng ngời của Việt Bắc với ánh trăng ấm áp, dịu dàng. Mọi góc khuất trong rừng cũng được chiếu sáng bởi ánh trăng, tạo ra một không gian huyền ảo, như trong một câu chuyện cổ tích. Thiên nhiên của Việt Bắc đẹp đẽ và yên bình, đem lại sự say đắm và không thể quên cho người nhìn.
Cùng với nỗi nhớ về thiên nhiên, tác giả cũng ân cần nhớ đến những con người tại Việt Bắc, đối với họ, tình cảm của tác giả thật sâu sắc. Con người Việt Bắc hiện lên trong một bức tranh hài hòa, thống nhất với thiên nhiên, đang làm chủ tự nhiên xung quanh họ. Câu thơ "Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng" đậm chất "Việt Bắc" như đã được Xuân Diệu miêu tả. Người dân tại Việt Bắc thường mang theo chiếc dao gài thắt ở thắt lưng khi ra làm việc nông nghiệp. Trên đèo cao, ánh nắng chiếu xuống con dao, tạo nên sự phản quang lấp lánh đầy ấn tượng. Dưới trướng tầm cao và khó khăn của đèo, con người không trở nên yếu đuối hay cô đơn, ngược lại, họ trở nên mạnh mẽ và hùng hồn hơn. Trong mùa xuân, tác giả mô tả một hình ảnh cụ thể về người phụ nữ đan nón. Động từ "chuốt" đặc thù sự tinh tế và tỉ mỉ trong việc làm, như việc tạo nên sự bóng bẩy và mượt mà cho chiếc nón. Sự xuất hiện của từ "từng" thể hiện sự cẩn trọng và khéo léo của người phụ nữ Việt Bắc khi họ lao động. Thiên nhiên có hoa mơ nở trắng rừng, con người cũng có chiếc nón trắng, thể hiện tấm lòng kết nối mạnh mẽ với quê hương và đất nước. Người dân ấy đã đặt tấm lòng của họ vào việc thủ công, sáng tạo ra những sản phẩm mang dấu ấn đậm đà của văn hóa dân tộc. Khi mùa hạ đến, tác giả phát hiện một hình ảnh độc đáo giữa cảnh rừng phách vàng óng: "cô em gái hái măng một mình." Bức tranh này được mô tả rất tươi sáng, đẹp đẽ. Mặ despite the fact that cô gái đó đang thực hiện một công việc đơn độc và vất vả giữa rừng, cô ấy không cảm thấy cô đơn hay trống vắng. Sự đoàn kết và tự hào của con người Việt Bắc, cùng với tình yêu đối với thiên nhiên, tạo nên một hình ảnh tươi đẹp và không thể nào quên. Cuối cùng, tác giả nhớ đến tiếng hát "ân tình thủy chung" dưới bầu trời trăng rạng đẹp của mùa thu. Không chỉ là tiếng hát trong trẻo vang lên trong đêm yên bình, mà còn là tiếng hát của lòng trung thành và tình cảm đích thực giữa "ta" và "mình". Tiếng hát này kết thúc đoạn thơ nhưng tình yêu và kết nối của con người vẫn mãi vọng lại.
Với sự sáng tạo trong thể thơ lục bát, việc sử dụng đại từ xưng hô "mình" và "ta", những thông điệp ẩn chứa, cùng với hình ảnh thiên nhiên phong phú và rực rỡ, Tố Hữu đã mô tả một cách tài tình vẻ đẹp tinh khôi của con người và thiên nhiên ở Việt Bắc qua bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Thông qua những dòng thơ này, chúng ta cảm nhận sâu sắc tình yêu đối với quê hương, tình cảm đậm sâu với đồng bào mà tác giả nuôi dưỡng. Đoạn thơ này xứng đáng là một trong những khổ thơ xuất sắc nhất trong bài thơ "Việt Bắc" và thể hiện một cách tuyệt vời tài năng của "Lá cờ đầu của thơ ca cách mạng".
3. Lưu ý khi phân tích đoạn thơ: "Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung"
Khi phân tích đoạn thơ "Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung" trong bài thơ "Việt Bắc" của Tố Hữu, bạn có thể chú ý đến các yếu tố sau:
- Tác giả và bối cảnh sáng tác: Trước khi bắt đầu phân tích, nêu rõ tác giả của bài thơ là Tố Hữu và ngữ cảnh lịch sử, xã hội khi bài thơ được viết (sau chiến thắng Điện Biên Phủ và Hiệp định Giơ-ne-vơ).
- Nhấn mạnh rằng đây là một đoạn trong bài thơ "Việt Bắc", một tác phẩm thơ ca nổi tiếng của Tố Hữu. Chú ý đến cấu trúc thơ lục bát và sự sắp xếp của các câu thơ.
- Đoạn thơ này thể hiện tình cảm sâu sắc và thân thiết của tác giả đối với quê hương, con người Việt Bắc và thiên nhiên nơi đây. Bạn cần phân tích cụ thể những điểm tác giả nhớ và yêu quý trong từng câu thơ.
- Đoạn thơ này chứa nhiều hình ảnh về thiên nhiên và con người ở Việt Bắc. Hãy phân tích ý nghĩa của mỗi hình ảnh và cách chúng đóng vai trò trong việc tạo nên bức tranh thơ ca.
- Cuối cùng, hãy tổng kết và nhấn mạnh ý nghĩa tổng cộng của đoạn thơ này trong bài "Việt Bắc".
Bài viết liên quan: Phân tích bài thơ Việt Bắc của nhà tơ Tố Hữu hay nhất
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết về bài văn phân tích đoạn thơ: "Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung" trong bài Việt Bắc. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi!
