Khác với mô hình kinh tế tuyến tính truyền thống, KTTH coi rác thải là một nguồn tài nguyên có thể tái sử dụng, tái chế hoặc phục hồi. Mô hình này được thực hiện dựa trên các nguyên tắc sau:
- Thiết kế tối ưu: Thiết kế sản phẩm, dịch vụ sao cho có thể sử dụng được lâu dài, dễ dàng sửa chữa, tháo rời và tái chế.
- Tái sử dụng: Sử dụng lại các sản phẩm, nguyên vật liệu đã qua sử dụng.
- Tái chế: Chuyển hóa các sản phẩm, nguyên vật liệu đã qua sử dụng thành các sản phẩm mới.
- Phục hồi: Sử dụng các công nghệ để khôi phục các sản phẩm, nguyên vật liệu đã qua sử dụng về trạng thái ban đầu.
KTTH mang lại nhiều lợi ích cho môi trường và kinh tế, bao gồm:
- Giảm thiểu khai thác tài nguyên thiên nhiên: KTTH giúp giảm nhu cầu khai thác tài nguyên thiên nhiên mới, từ đó bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
- Giảm thiểu chất thải: KTTH giúp giảm thiểu lượng chất thải ra môi trường, từ đó giảm thiểu ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu.
- Tạo ra nhiều việc làm: KTTH tạo ra nhiều việc làm mới trong lĩnh vực thu gom, tái chế, tái sử dụng và phục hồi.
KTTH có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:
- Thiết kế và sản xuất: KTTH có thể được áp dụng trong thiết kế và sản xuất sản phẩm, dịch vụ sao cho có thể sử dụng được lâu dài, dễ dàng sửa chữa, tháo rời và tái chế. Ví dụ, các nhà sản xuất ô tô đang nghiên cứu và phát triển các loại ô tô có thể tái chế được 95%.
- Tiêu dùng: KTTH có thể được áp dụng trong tiêu dùng thông qua các hành động như giảm thiểu rác thải, tái sử dụng, tái chế và sửa chữa. Ví dụ, nhiều người đang sử dụng các sản phẩm tái chế, mua sắm đồ cũ hoặc sửa chữa đồ dùng thay vì mua mới.
- Dịch vụ: KTTH có thể được áp dụng trong dịch vụ thông qua các mô hình như cho thuê, chia sẻ, sửa chữa, tái sử dụng. Ví dụ, nhiều người đang sử dụng các dịch vụ cho thuê xe, chia sẻ xe đạp, sửa chữa đồ điện tử thay vì mua mới.
KTTH đang được Việt Nam triển khai theo định hướng của Chính phủ. Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1256/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn giai đoạn 2021-2030. Đề án đặt mục tiêu đến năm 2030, tỷ lệ thu gom, tái chế và xử lý chất thải rắn sinh hoạt đạt 70%, tỷ lệ tái sử dụng, tái chế vật liệu xây dựng đạt 70%.
Để triển khai KTTH, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách, pháp luật liên quan, bao gồm:
- Luật Bảo vệ môi trường năm 2020
- Nghị định số 79/2021/NĐ-CP về quản lý chất thải rắn
- Nghị định số 38/2022/NĐ-CP về quản lý chất thải nguy hại
Ngoài ra, Chính phủ cũng đang đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực KTTH. Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định và thỏa thuận quốc tế về KTTH, bao gồm:
- Hiệp định khung về kinh tế tuần hoàn của Liên hợp quốc
- Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu
KTTH là một mô hình kinh tế mới, mang lại nhiều lợi ích cho môi trường và kinh tế. Việt Nam đang triển khai KTTH theo định hướng của Chính phủ. Với sự nỗ lực của các cấp, các ngành và toàn xã hội, KTTH sẽ ngày càng phát triển ở Việt Nam, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
