Mỗi câu tục ngữ đều chứa đựng những bài học quý giá mà người xưa đã đúc kết để truyền dạy cho con cháu. "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" là một trong những câu tục ngữ thể hiện kinh nghiệm từ cuộc sống của ông cha ta, nhấn mạnh mối quan hệ giữa môi trường xã hội và việc hình thành nhân cách con người.
"Mực" với màu đen tượng trưng cho những điều xấu xa, không tốt đẹp. Khi tay bị dính mực, nó sẽ nhuộm màu đen của mực. Do đó, "gần mực thì đen" có nghĩa là khi chúng ta tiếp xúc với những điều xấu, chúng ta dễ dàng bị ảnh hưởng bởi chúng. Ngược lại, "đèn" là vật phát ra ánh sáng, làm cho mọi thứ xung quanh trở nên rõ ràng hơn, tượng trưng cho những điều tốt đẹp. "Gần đèn thì sáng" ngụ ý rằng khi chúng ta sống trong môi trường lành mạnh, cuộc sống của chúng ta sẽ chịu ảnh hưởng tích cực. Cả câu tục ngữ "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" nhắc nhở chúng ta phải biết lựa chọn những điều tốt đẹp, phù hợp để phát triển bản thân.
Trong một lớp học, không phải ai cũng là người tốt. Có những học sinh lười học, ham chơi, vô kỷ luật, trong khi đó nhiều bạn khác lại chăm chỉ, lễ phép và chan hòa với thầy cô, bạn bè. Nếu chúng ta không cẩn thận trong việc chọn bạn, sẽ dễ gặp phải những người bạn không tốt, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của mình. Ngược lại, nếu học hỏi từ những bạn học giỏi, có ý thức, bản thân sẽ tiến bộ và cải thiện kết quả học tập.
Tuy nhiên, câu tục ngữ cũng có những giới hạn. Thực tế, không phải ai cũng dễ dàng bị lôi kéo bởi môi trường xấu. Có những người dù sống trong hoàn cảnh khó khăn, tiếp xúc với nhiều điều tiêu cực nhưng vẫn giữ được nếp sống lành mạnh. Hơn nữa, nếu những bạn xấu được chơi cùng và khuyên nhủ bởi các bạn tốt, họ cũng có thể thay đổi và tiến bộ. Những bạn hư khi ngồi cạnh bạn ngoan sẽ nhận ra thiếu sót của mình và cố gắng sửa đổi.
Câu tục ngữ là một lời khuyên đúng đắn, nhưng chúng ta cũng cần xem xét vấn đề từ nhiều khía cạnh. Điều quan trọng là ý thức của bản thân trong việc rèn luyện đạo đức và học tập.
