Thạch Lam, một nhà văn lãng mạn vô cùng nổi tiếng, đã ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả thông qua nhiều tác phẩm ấn tượng, trong đó "Gió lạnh đầu mùa" là một điển hình với sự diệu kỳ và tình cảm đặc trưng của ông.
Tác phẩm bắt đầu với một bức tranh của thiên nhiên trong lúc chuyển giao sang mùa đông, được Thạch Lam mô tả một cách tinh tế và khéo léo. Sơn, nhân vật chính, thức dậy vào buổi sáng, chứng kiến mọi người trong gia đình đã sẵn sàng đối mặt với cái lạnh của mùa đông. Những câu văn về tiếng gió vi vu làm bốc lên những màn bụi nhỏ, lá cây khô xoay xoắn, cùng với bầu trời trắng đục và những cành cây rung lên, tạo nên một bức tranh hùng vĩ của mùa đông.
Thạch Lam không chỉ dừng lại ở việc mô tả thiên nhiên mà còn tận dụng không gian để khắc họa cuộc sống sáng sớm của gia đình Sơn. Hình ảnh mẹ và chị Lan ngồi quạt hỏa lò pha nước chè, cùng với chiếc áo bông của Duyên, làm nổi bật tình cảm mẫu tử và tình thương anh em sâu đậm. Chiếc áo bông không chỉ đơn thuần là một mảnh vải, mà còn là biểu tượng của những kí ức và tình cảm thiêng liêng trong gia đình.
Cuộc sống dư dả của gia đình Sơn không làm cho họ trở nên kiêu căng hay khinh khỉnh. Ngược lại, Sơn và chị Lan vẫn giữ nguyên tinh thần tốt bụng và sẵn lòng chia sẻ với những đứa trẻ nghèo nàn ở xóm chợ. Thạch Lam đã minh họa cuộc sống khốn khó của các em nhỏ như Thằng Cúc, thằng Xuân, con Tí, con Túc, với bộ quần áo rách rưới, môi tím tái và cái gió lạnh làm chúng run lên.
Điểm độc đáo và cảm động nhất của câu chuyện là sự xuất hiện của Hiên, một cô bé đang phải chịu đựng cái lạnh trong chiếc áo rách tả tơi. Sơn, bằng tấm lòng nhân ái, nhớ lại quá khứ khó khăn của Hiên và quyết định tặng chiếc áo bông cũ. Hành động này không chỉ là việc chia sẻ vật chất mà còn là biểu tượng của tình người và lòng nhân ái sâu sắc.
Phần kết của câu chuyện tạo ra thêm sự hấp dẫn và sâu sắc. Nỗi lo lắng của Sơn và Lan về việc mẹ Hiên sẽ phát hiện ra đã tạo ra căng thẳng trong trải nghiệm đọc. Tuy nhiên, người đọc lại được gặp một bất ngờ khi mẹ Hiên tự giác trả lại chiếc áo bông. Hành động này không chỉ giảm bớt áp lực cho Sơn và Lan mà còn làm nổi bật lòng nhân ái và sẻ chia trong cộng đồng. Mẹ Sơn thậm chí còn vay tiền để may áo cho Hiên, thể hiện một phẩm chất cao quý của lòng nhân ái và sự hiểu biết về khó khăn của người khác.
Qua "Gió lạnh đầu mùa", Thạch Lam không chỉ tôn vinh tình yêu thương và lòng nhân ái mà còn tạo ra một tác phẩm sâu sắc, ấn tượng và truyền cảm. Tác giả đã tài tình kết hợp giữa việc mô tả thiên nhiên, cuộc sống gia đình và các giá trị nhân văn để xây dựng một câu chuyện độc đáo và ý nghĩa
