Văn bản "Chữ người tử tù" thuộc thể loại truyện ngắn.
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
- Tác phẩm "Chữ người tử tù" ban đầu có tên là "Dòng chữ cuối cùng", được in trên báo Tao Đàn năm 1938.
- Truyện này được trích từ "Tuyển tập Nguyễn Tuân", tập 1, Nhà xuất bản Văn Học Hà Nội, 1981.
c. Phương thức biểu đạt
Văn bản "Chữ người tử tù" sử dụng phương thức biểu đạt tự sự và miêu tả.
d. Tóm tắt văn bản "Chữ người tử tù"
Tác phẩm kể về Huấn Cao, một tử tù nổi tiếng với tài viết chữ đẹp. Người quản ngục và thầy thơ đam mê nét chữ của Huấn Cao nên đã đối đãi ông một cách đặc biệt. Ban đầu, Huấn Cao khinh thường và không chấp nhận sự biệt đãi, nhưng sau đó ông nhận ra sự chân thành trong tấm lòng của viên quản ngục và quyết định cho chữ. Cảnh cho chữ diễn ra trong không khí trang trọng, đầy ấn tượng, thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau giữa người xin chữ và tử tù tài hoa. Cuối cùng, Huấn Cao khuyên quản ngục nên từ bỏ công việc này để giữ gìn thiên lương trong sạch.
e. Bố cục văn bản "Chữ người tử tù"
Văn bản "Chữ người tử tù" được chia thành ba phần:
- Phần 1: Từ đầu đến "...Rồi sẽ liệu" - Tâm trạng của người quản ngục khi nghe tin tiếp nhận tù nhân.
- Phần 2: Tiếp theo đến "...Một tấm lòng trong thiên hạ" - Quá trình xin chữ của viên quản ngục.
- Phần 3: Phần còn lại - Cảnh xin chữ diễn ra.
f. Giá trị nội dung văn bản "Chữ người tử tù"
- Văn bản khắc họa chân dung Huấn Cao, một nghệ sĩ tài hoa với thiên lương trong sáng.
- Tác phẩm thể hiện quan niệm thẩm mỹ của tác giả về người tài hoa, hiên ngang và có khí phách anh hùng.
g. Giá trị nghệ thuật văn bản "Chữ người tử tù"
- Tác phẩm có tình huống truyện độc đáo.
- Thủ pháp đối lập được đẩy lên đến đỉnh cao.
- Nguyễn Tuân sử dụng ngôn ngữ góc cạnh, giàu tính tạo hình.
