1. Phân tích đề:
– Yêu cầu của đề bài:Phân tích khả năng khắc họa nhân vật của Nguyễn Du được giới thiệu với các đoạn trích đã học trong chương trình Ngữ văn
– Phương pháp bài làm: phân tích
2. Luận điểm chính:
Luận điểm 1: Nghệ thuật miêu tả ngoại hình
Luận điểm 2: Nghệ thuật miêu tả nội tâm
Luận điểm 3: Nhận xét tóm tắ về nghệ thuật miêu tả nhân vật của tác giả Nguyễn Du
3. Dàn ý nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều của Nguyễn Du ngắn gọn nhất:
Mở bài:
Giới thiệu về Truyện Kiều và nghệ thuật miêu tả nhân vật của Nguyễn Du:
Thân bài:
Nghệ thuật miêu tả ngoại hình của nhân vật:
– Thủ pháp ước lệ tượng trưng
– Thủ pháp tả thực:
Nghệ thuật miêu nội tâm của nhân vật:
– Thủ pháp tả cảnh ngụ tình
– Thủ pháp độc thoại nội tâm
Nhận xét về nghệ thuật:
Kết bài:
Khái quát lại nghệ thuật miêu tả nhân vật của tác giả Nguyễn Du.
4. Nghệ thuật miêu tả nhân vật trong Truyện Kiều của Nguyễn Du chọn lọc:
Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du là một trong những kiệt tác văn chương Việt Nam nổi tiếng nhất, được đánh giá là một trong những tác phẩm văn học quan trọng nhất trong lịch sử văn chương Việt Nam. Tác phẩm này đã được viết bằng ngôn ngữ Việt Nam với sự sáng tạo và tài năng của tác giả Nguyễn Du. Tác phẩm không chỉ đơn thuần là một câu chuyện tình cảm, mà Kiềun chứa đựng nhiều tình huống phức tạp, sâu sắc và nhân văn.
Ngoài ra, tác phẩm Kiềun chứa đựng nhiều giá trị về lịch sử và văn hóa của Việt Nam, giúp độc giả hiểu rõ hơn về quá khứ của đất nước và Kiềun người Việt Nam. Tất cả những điều này khiến cho Truyện Kiều trở thành một tác phẩm văn học kinh điển của Việt Nam, được đọc và yêu thích bởi nhiều thế hệ độc giả.
Trong đoạn trích Trao duyên, nhà thơ tập trung mô tả những cảm xúc phức tạp của Thúy Kiều khi gia đình Kiều bị đảo lộn. Sau một trận giông bão, gia đình Thúy Kiều tan nát. Cha Kiều cùng em trai bị đánh đập và giam cầm, trong khi tài sản của gia đình bị lũ đầu trâu và mặt ngựa lội ngược lại đầy nhà. Thúy Kiều quyết định bán mình để lấy ba trăm lạng vàng chuộc cha. Nhưng việc này không đơn giản và Kiều phải trải qua nhiều khó khăn và đau đớn trước khi đạt được mục đích. Kiều phải đối mặt với những người đàn ông lăng nhăng và tàn bạo trên Kiềun đường đen tối của mình. Mặc dù Kiều đã làm điều đó để cứu cha, nhưng Kiều không thể không cảm thấy tuyệt vọng và bi thương về tương lai của mình.
Suốt đêm dài, Thúy Kiều đơn độc ngồi một mình trước ngọn đèn khuya, chiếc áo đầm của Kiều ướt đẫm bởi những giọt nước mắt rơi xuống. Tóc của Kiều dường như cũng rối bù và đầy ẩm ướt, thể hiện được tâm trạng đầy sóng gió và mặc cảm của Kiều. Thúy Kiều ấp ủ trong lòng một hy vọng nhỏ nhoi rằng Kiều lẽ ngày mai, Kiều sẽ tìm được cách để giải quyết vấn đề của mình và tránh được việc phải kết hôn với Mã Giám Sinh.
Kiều cảm thấy rất áy náy và lo lắng vì cho rằng chính mình là người Kiều lỗi trong chuyện tình duyên dang dở này, là thủ phạm gây ra nỗi bất hạnh cho Kim Trọng. Kiều không thể giải quyết được khó khăn của mình một mình, và luôn luôn suy nghĩ về cảm giác đau khổ và sự mất mát của Kim Trọng. Thúy Kiều không chỉ thương mình một mình, mà Kiều Kiềun thương người yêu mười. Vì vậy, Kiều Kiều gắng cắn răng chấp nhận số phận đen đủi và Kiều quên bản thân để suy nghĩ về Kim Trọng, nhưng không thể ngừng nghĩ về sự khổ đau của hai người. Kiều hy vọng một ngày nào đó, họ sẽ tìm được cách để vượt qua khó khăn và sống hạnh phúc bên nhau.
Phận dầu, dầu vậy cũng dầu,
Xót lòng đeo đẳng bấy lâu một lời!
Kiềung trình kể biết mấy mươi,
Vì ta khăng khít cho người dở dang.
Thề hoa chưa ráo chén vàng,
Lỗi thề thôi đã phụ phàng với hoa!
Trời Liêu non nước bao xa,
Nghĩ đâu rẽ cửa chia nhà tự tôi!
Biết bao duyên nợ thề bồi,
Kiếp này thôi thế thì thôi, Kiềun gì?
Thúy Kiều mang nặng mặc cảm là người Kiều lỗi. Nàng tự hờn trách, dằn vặt vì mình khiến người dở dang. Đúng ra là Thúy Kiều và Kim Trọng yêu nhau và phải được sống hạnh phúc. Tuy nhiên, Kiều mặc cảm đó là vì nàng luôn nghĩ đến người cha mẹ và không thể bất hiếu, ngay cả trong lúc đau thương nhất. Nàng đã trao duyên cho em gái nối duyên với chàng Kim để cứu vãn được phần nào mối lương duyên của mình. Nguyễn Du đã thấu hiểu, thông cảm và xót thương cho Thúy Kiều, thay nàng nói lên những lời làm rung động tâm can người nghe.
Rằng: Lòng đương thổn thức đầy,
Tơ duyên Kiềun vướng mối này chưa xong.
Hở môi ra cũng thẹn thùng,
Để lòng thì phụ tấm lòng với ai.
Kiều thật thà và nhút nhát, Kiều luôn cảm thấy khó nói ra những tâm tư của mình với người khác, bởi vì Kiều đang có mối tình đầu đầy nồng nàn với chàng trai tên là Kim. Một mối tình đầu luôn đẹp và trong sáng. Vì đây là một mối tình được gắn bó với những lời thề nguyền vàng đá dưới ánh trăng lãng mạn, nó là một thứ thiêng liêng, nặng nề và khó Kiều thể thay đổi được.
Tuy nhiên, Kiều đang đối mặt với một tình huống khó xử, nếu Kiều không nói ra thì sẽ luôn cảm thấy bức bối và áp lực, nhưng nếu nói ra thì Kiều lại lo ngại sẽ làm tổn thương đến mối tình đầu của mình. Vì thế mà Kiều đã băn khoăn và ngập ngừng mãi rồi mới thốt ra một câu khiến người nghe cảm thấy thương cảm:
Cậy em, em Kiều chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Nguyễn Du hiểu tường tận tâm thế, vì vị thế của nàng lúc này thật đáng thương và khó khăn. Những từ mà Nguyễn Du sử dụng để miêu tả tâm trạng của Kiều chứa đựng nỗi đau đớn, chua xót, và đầy tâm tư. Kiều đã nói với em gái của mình (người bề dưới) nhưng nói như đang nói với người bề trên, thậm chí như một vị ân nhân. Nàng đã dẫn dắt Thúy Vân đi qua từng bất ngờ, từng khoảnh khắc đầy xúc động. Ban đầu, cả hai cùng rơi vào im lặng, nhưng sau đó, Kiều đã bộc bạch hết sức chân thành với Thúy Vân về mối tình dang dở của mình, kể từng chi tiết một, với hy vọng trao đổi và tìm kiếm sự đồng cảm trong trái tim người bạn đồng hành.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn dễ hai bề vẹn hai.
Nợ tình chưa trả cho ai
Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan.
Nguyễn Du miêu tả tâm trạng Thúy Kiều đau khổ khi nghĩ về người yêu đang thăm Liêu Dương mà không biết tình yêu của họ đã tan vỡ. Thúy Kiều cho rằng đó là món nợ tình và sẽ mang khối tình đó về tuyền đài chưa tan. Trong quá trình này, Thúy Kiều gặp nhiều mâu thuẫn và nhờ em gái đền đáp nghĩa tình với Kim Trọng bằng cách trao lại những kỉ vật quý giá.
Chiếc thoa với bức tờ mây,
Duyên này thì giữ vật này của chung.
Tuy nhiên, sau khi tưởng tượng về cảnh chết chóc và đau đớn của mình, Kiều trở thành một linh hồn bất hạnh lang thang trên bờ sông. Mỗi khi lá cây rung lên vì gió, nỗi đau trong tâm hồn Kiều lại càng tăng lên gấp bội. Tuy nhiên, đó không phải là một mâu thuẫn vô lý, mà chính là mâu thuẫn tất yếu của tấm lòng vị tha đáng quý của Kiều. Nàng lo cho người yêu trước đó trước khi nghĩ đến chính mình và nàng đang đối diện với tương lai mù mịt đầy hoang mang và sợ hãi. Tâm lý đau đớn đã khiến cho sức khỏe tinh thần của Kiều giảm sút đáng kể, cô gái yếu ớt đang rơi vào tình trạng kiệt sức.
Cạn lời hồn ngất máu say,
Một hơi lặng ngắt, đôi tay giá đồng.
Nguyễn Du miêu tả trận sóng gió trong lòng người Kiều gái tài hoa bạc mệnh. Nàng đau đớn vì người yêu, và sự tha nhân ái cao cả của Thúy Kiều được người đời cảm phục và yêu mến nàng hơn.
Đoạn trích Nỗi thương mình kể về chuyện Kiều định quyên sinh để thoát khỏi thân phận kĩ nữ nhưng bị lừa dối và rơi vào cạm bẫy của Tú Bà, buộc phải ra tiếp khách. Tình cảnh trớ trêu khiến nàng chìm đắm trong nỗi tủi hổ và cay đắng.
Biết bao bướm lả ong lơi,
Cuộc say đầy tháng trận cười suốt đêm.
Dập dìu lá gió cành chim,
Sớm đưa Tống Ngọc tối tìm Trường Khanh.
Trong bốn câu thơ đó, Nguyễn Du đã tuyệt vời miêu tả cho chúng ta bức tranh sinh hoạt đặc trưng ở chốn lầu xanh. Ngoài những ẩn dụ như bướm lả ong lơi, lá gió cành chim, và hình ảnh của cuộc say đầy tháng trận cười suốt đêm, Nguyễn Du còn dùng điển tích văn chương về Tống Ngọc và Trường Khanh, hai nhân vật phong lưu nổi tiếng để phản ánh thú vui trụy lạc trong chốn lầu xanh.
Nàng Kiều, một cô gái đơn độc và buồn bã, nổi bật giữa cái không khí ồn ào, náo nhiệt, lả lơi, dập dìu, sớm đưa và tối tìm ấy. Trong chốn lầu xanh, những bức tranh sống động của cuộc sống đời thường được cảm nhận rõ ràng qua những chi tiết nhỏ nhặt, như chiếc lá đang rụng, tiếng chim hót hay cảm giác say đắm. Tất cả những điều này làm cho chốn lầu xanh trở thành một nơi đầy trụy lạc, tăm tối:
Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh,
Giật mình, mình lại thương mình xót xa.
Hai câu thơ tả tâm lí này của Kiều thể Kiều là tuyệt bút, với nhịp điệu, âm hưởng và phép điệp từ tuyệt vời, diễn tả chính xác tâm trạng nặng nề và buồn thương của Thúy Kiều trong đêm khuya thanh vắng. Đọc hai câu thơ này, ai cũng phải ngậm ngùi rơi lệ.
Trong đoạn này, nỗi đau và cô đơn của Thúy Kiều là chủ đề chính. Cô phải rời xa gia đình và nhà cửa để bước vào cuộc đời không biết đường đi, không biết điểm đến. Trên đường đi đầy nguy hiểm, cô bị rơi vào tay những kẻ buôn bán người tàn bạo và đê tiện, và hiện đang sống trong cảnh bơ vơ không có nơi nương tựa và người an ủi. Chỉ có nỗi đau và cô đơn làm bạn với cô.
Nguyễn Du đọc được tâm trạng Thúy Kiều và thấu hiểu nỗi khổ tâm của nàng, truyền cảm hứng đến người đọc và tạo ra mối liên kết đồng cảm.
Thúy Kiều cay đắng nghĩ tới sự tương phản giữa quá khứ tươi đẹp, hạnh phúc và hiện thực đen tối, phũ phàng:
Khi sao phong gấm rủ là,
Giờ sao tan tác như hoa giữa đường.
Mặt sao dày gió dạn sương,
Thân sao bướm chán ong chường bấy thân!
Đằng sau những câu từ đó là sự tuyệt vọng không đáy của Kiều. Kiều luôn tự hỏi vì sao mình phải chịu đựng những nỗi đau đớn này. Những người xung quanh Kiều cũng không giúp được gì nhiều, chỉ có những kẻ ăn chơi trụy lạc quanh Kiều, khiến Kiều càng thêm đau khổ. Kiều đã bị cuốn vào cái thế lực đen tối trong xã hội, khiến Kiều trở nên vô tri và vô cảm. Nỗi đau này đã biến Kiều thành một người khác, một người không còn tinh thần và hy vọng nữa. Tuy nhiên, Tạo hóa chẳng nỡ đày đọa một người tài sắc vẹn toàn như Kiều, và chúng ta hy vọng rằng Kiều sẽ tìm thấy cách để vượt qua những khó khăn đang đối diện.
Mặc người mưa Sở mây Tần,
Những mình nào biết Kiều xuân là gì.
Đòi phen gió tựa hoa kề,
Nửa rèm tuyết ngậm bốn bề trăng thâu.
Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu,
Người buồn cảnh Kiều vui đâu bao giờ ?
Đòi phen nét vẽ câu thơ,
Cung cầm trong nguyệt nước Kiều dưới hoa.
Vui là vui gượng kẻo là,
Ai tri âm đó mặn mà với ai?
Hai câu thơ cuối của bài thơ “Truyện Kiều” của đại thi hào Nguyễn Du đúc kết tâm trạng Kiều đơn và đau khổ của Thúy Kiều. Trong những câu thơ đó, ta cảm nhận được rõ ràng sự sống còn của nàng chỉ nằm trong nỗi đau thấm thía của mình. Các câu thơ này vô cùng tinh tế và sâu sắc, chứng tỏ ngòi bút của Nguyễn Du thực sự xứng đáng là bậc thầy trong lịch sử văn chương nước ta. Ngoài ra, không chỉ hai câu thơ cuối của bài thơ, những câu thơ trước đó cũng đã vô cùng tài tình miêu tả tâm lý nhân vật và tình tiết trong câu chuyện của “Truyện Kiều”. Chính vì thế, “Truyện Kiều” không chỉ là tác phẩm văn học kinh điển của Việt Nam mà còn được đánh giá cao trên thế giới.
Trong cuộc đời của mình, Nguyễn Du đã gặp gỡ, biết đến nhiều loại người, từ những người tốt đáng thương đến những kẻ xấu xa đáng ghét. Tuy nhiên, ông không chỉ nhìn thấy mặt tối của họ mà còn thấu hiểu được tính cách và tâm lý của họ. Điều này đã giúp ông có khả năng vẽ lên hạng người nào là đúng chân dung, tính cách và tâm lí của họ một cách chân thật nhất. Bằng cách thể hiện tình huống và nhân vật một cách tinh tế, Nguyễn Du đã tạo ra một tác phẩm mang tính giá trị về mặt nghệ thuật và con người. Trong Truyện Kiều, ông đã xây dựng hình tượng nhân vật một cách tuyệt vời, đặc biệt là miêu tả tâm lí của từng nhân vật. Những tình huống mà các nhân vật phải đối mặt đã giúp tác giả thể hiện tốt hơn về con người và cuộc sống, tạo nên cho tác phẩm giá trị và ý nghĩa muôn đời.
