Tiểu sử nhà văn Xuân Diệu
Xuân Diệu (2/2/1916 - 18/12/1985), tên thật là Ngô Xuân Diệu, còn có bút danh Trảo Nha. Ông quê gốc ở làng Trảo Nha, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh nhưng sinh ra tại quê mẹ ở xã Hòa Phước, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Cha ông là Ngô Xuân Thọ, một giáo viên, và mẹ là Nguyễn Thị Hiệp. Xuân Diệu sống ở Tuy Phước đến năm 11 tuổi (1927) rồi xuống Quy Nhơn học. Từ năm 1936 đến 1937, ông học và tốt nghiệp tú tài tại Huế.
Năm 1937, Xuân Diệu ra Hà Nội học trường Luật và viết báo. Trong khoảng thời gian 1938-1940, ông là thành viên của nhóm Tự Lực Văn Đoàn và cùng sống với Huy Cận tại gác 40 Hàng Than.
Năm 1940, ông vào Mỹ Tho làm tham tá thương chánh. Đến năm 1942, ông trở lại Hà Nội, tiếp tục viết văn. Năm 1944, ông tham gia Việt Minh và kháng chiến, di tản lên chiến khu Việt Bắc và hoạt động trong lĩnh vực văn nghệ cách mạng. Sau khi hòa bình lập lại, Xuân Diệu về Hà Nội sống và làm việc cho đến khi qua đời.
Sự nghiệp văn học của Xuân Diệu
Phong cách sáng tác
Xuân Diệu đã mang đến cho thơ ca đương đại một sức sống mới, một nguồn cảm xúc tươi mới, thể hiện một quan niệm sống hiện đại cùng với những cách tân nghệ thuật đầy sáng tạo. Ông là nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân và tuổi trẻ, với giọng thơ sôi nổi, đắm say và yêu đời thắm thiết.
Di sản văn học
Xuân Diệu viết rất nhiều, với khoảng 450 bài thơ, tuy nhiên một số lớn chưa được xuất bản. Các tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm:
- Thơ thơ (1938)
- Gửi hương cho gió (1945)
- Ngọn quốc kỳ (1945)
- Một khối hồng (1964)
- Thanh ca (1982)
- Tuyển tập Xuân Diệu (1983)
- Truyện ngắn Phấn thông vàng (1939)
Ngoài ra, ông còn viết nhiều bút ký, tiểu luận và phê bình văn học.
Vị trí và tầm ảnh hưởng
Xuân Diệu là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào Thơ mới. Ông mang đến cho thi ca một sức sống rạo rực, thiết tha, nồng cháy và khao khát yêu thương. Thơ Xuân Diệu được ví như “vườn mơn trớn”, ca ngợi tình yêu với muôn sắc điệu, âm thanh và hương vị, từ những bài thơ tràn đầy niềm vui trong Thơ thơ đến những tác phẩm pha lẫn vị đắng cay trong Gửi hương cho gió. Nhiều câu thơ của ông chịu ảnh hưởng từ thi ca lãng mạn Pháp.
Ngay từ buổi đầu bước chân vào làng thơ, Xuân Diệu đã tự chọn cho mình một tôn chỉ: sống để yêu và phụng sự cho tình yêu. Ông phụng sự bằng trái tim yêu nồng cháy, cuộc sống say mê và sự hăm hở làm thơ tình. Xuân Diệu tự ví mình như một con chim bay hay hát: “Tôi réo rắt, chẳng qua Trời bắt vậy.” Với tài thơ thiên phú và sự sống hết mình cho tình yêu, Xuân Diệu đã thể hiện khát vọng yêu đương mãnh liệt của cả một thế hệ.
Từ khi tham gia Việt Minh, Xuân Diệu trở thành một trong những nhà thơ hàng đầu ca ngợi cách mạng. Bút pháp của ông chuyển biến phong phú, từ giọng trầm hùng, tráng ca đến giọng chính luận và thơ tự sự trữ tình. Xuân Diệu thực sự là một cây bút sáng tạo mạnh mẽ, phong phú và bền bỉ, có đóng góp to lớn cho nền văn học Việt Nam hiện đại.
