Đạo lý của dân tộc ta thường nhấn mạnh vào tinh thần tình nghĩa thủy chung, và một trong những giáo điểm nổi bật nhất chính là lòng biết ơn. Tại đây, lòng biết ơn không chỉ là một giá trị mà còn là một trong những bài học quan trọng về tình đoàn kết mà cha mẹ, ông bà chúng ta luôn dạy dỗ con cháu. Nét đẹp này đã được thể hiện qua các ca dao, tục ngữ với những lời rất ý nghĩa và tinh tế. Một ví dụ điển hình là câu tục ngữ "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây".
Trong câu tục ngữ này, "quả" không chỉ đơn thuần là trái cây ngọt ngào mà còn là biểu tượng cho thành quả của lao động và sự cống hiến. Được "ăn quả" đồng nghĩa với việc được hưởng thụ thành công, sự ấm no và hạnh phúc trong cuộc sống. Lương tâm luôn nhắc nhở chúng ta phải biết trân trọng và biết ơn những người đã "trồng cây", tức là những người đã lao động, đóng góp vào thành tựu xã hội.
Câu tục ngữ này không chỉ mang ý nghĩa vật chất mà còn ám chỉ đến những giá trị tinh thần quý báu của cuộc sống. Điều quan trọng là phải nhớ ơn và biết đền đáp công ơn, từ cha mẹ, ông bà, thầy cô giáo, đến những người đã đóng góp cho xã hội và đất nước. Làm người, sống có trách nhiệm, và biết biểu hiện lòng biết ơn là một phần không thể thiếu trong đạo đức của mỗi cá nhân.
Con người Việt Nam, với truyền thống "thương người như thể thương thân", luôn coi trọng lòng biết ơn và tình nghĩa thủy chung. Việc biết ơn và ghi nhớ công ơn của người khác là biểu hiện của phẩm giá và nhân cách. Điều quan trọng là chúng ta phải hiểu và trân trọng những giá trị đó, và biết cách thể hiện lòng biết ơn thông qua hành động và lời nói.a
