Trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật được thể hiện rõ qua đoạn Trao Duyên. Nguyễn Du đã thành công trong việc khắc họa tâm trạng đau đớn của Thúy Kiều đối diện với duyên phận không may của mình. Từ ngữ và biểu đạt tinh tế đã giúp Nguyễn Du làm nổi bật những biến động tâm lý của Kiều, gợi cảm giác đồng cảm từ người đọc.
Mở đầu đoạn trích, tâm trạng buồn bã, đầy xót xa của Kiều được thể hiện qua việc cô cầu xin em gái giúp đỡ:
"Cậy em, em có chịu lời, Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.”
Từ "cậy em" chứa đựng sự khẩn cầu và tin tưởng. Chỉ có Vân mới có thể giúp Kiều, bởi Vân hiểu Kiều và là người thích hợp nhất để chứng minh duyên mình. Dù đây là hành động không phù hợp với vai trò chị em, nhưng nó lại hoàn toàn hợp lý trong bối cảnh. Với Kiều, Vân là một người quan trọng, một người có thể giúp đỡ. Cảm xúc sâu sắc và suy tư của Kiều được thể hiện qua từng lời nói và hành động, từ đó tạo ra sự đồng cảm từ người đọc.
Trong đoạn trích, Kiều chia sẻ với em về tình hình hiện tại. Tình yêu của cô và Kim Trọng đang bị "đứt gánh" giữa đường, cô cần sự giúp đỡ của em để kết nối họ. Kiều hiểu rằng việc này không dễ dàng, nhưng không còn cách nào khác. Qua việc này, cô chia sẻ những kỷ niệm hạnh phúc với Kim, thể hiện qua "quạt ước" và "chén thề", đồng thời diễn đạt nỗi nhớ nhung và tiếc nuối. Cuộc sống của mỗi người đều khao khát hạnh phúc, và Kiều cũng không ngoại lệ. Để đạt được hạnh phúc, cô phải đối mặt với những khó khăn và đau thương. Cô hiểu rằng việc nhờ em không dễ dàng, và điều đó cũng được thể hiện qua lời nói chân thành và suy tư của cô.
Kiều tỏ ra rất chân thành khi chia sẻ với em, và cô cũng tự nhận ra rằng cô phải đối mặt với hậu quả của quyết định của mình. Việc này được thể hiện qua việc cô trao lại những kỉ vật của tình yêu của mình cho em, trong niềm tiếc nuối. Cô tỏ ra rất tự trách mình và nhận lỗi về việc đã phụ bạc. Điều này thể hiện sự trân trọng và chân thành của cô đối với tình yêu của mình.
Trong đoạn trích, Kiều không chỉ thể hiện sự mạnh mẽ và dứt khoát, mà còn cho thấy sự yếu đuối và chân thành của một người phụ nữ. Sự phức tạp của tâm trạng và cảm xúc của Kiều được thể hiện rõ qua lời nói và hành động của cô. Điều này đã góp phần làm nên thành công của Truyện Kiều, và tạo ra sự đồng cảm từ phía người đọc.
