Nguyễn Công Trứ được coi là một trong những nhà thơ lớn của Việt Nam, với phong cách sáng tạo rất riêng biệt, tạo nên một dấu ấn mạnh mẽ trong văn học nước ta. Trong tác phẩm "Bài ca ngất ngưởng", ông đã thể hiện rõ thái độ tâm trạng và phong cách sáng tạo của mình, với một cái nhìn đầy chất ngông và cảm nhận sâu sắc về cuộc sống.
Tác phẩm này mở đầu bằng việc thể hiện một sự ngẩng cao đầu ngạo nghễ, với không gian rộng lớn của vũ trụ nhưng lại không hề có sự phận sự nào. Tác giả dường như trích dẫn đến những đấng nam nhi của xã hội, bày tỏ sự chê trách đối với họ. Ông muốn thể hiện quan niệm về vai trò và trách nhiệm của mình đối với đất nước, coi đó là những việc làm cần thiết và xứng đáng của một người nam nhi:
"Vũ trụ nội mạc phi phận sự Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng Khi Thủ khoa, khi Tham tán, khi Tổng đốc Đông Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng"
Nhà thơ này thể hiện một quan niệm tự do, không muốn bị ràng buộc bởi chức vụ và quan trọng hơn là không muốn chịu bất kỳ hình thức bó buộc nào. Ông không thích làm quan, vì ông cho rằng đó là một cách trói buộc cuộc sống, và luôn khao khát một cuộc sống tự do, tự tại. Ông đã từ chối sự buộc phục vào "lồng", nơi mà ông cảm thấy mình bị hạn chế, và thay vào đó, ông muốn sống một cuộc sống tự do, không bị gò ép bởi xã hội. Tính cách ngông nghênh của ông được thể hiện rõ trong việc ông từ chối mọi hình thức ràng buộc và luôn tìm kiếm cuộc sống tự do, thoải mái:
"Lúc bình Tây, cờ đại tướng Có khi về Phủ doãn Thừa Thiên Đô môn giải tổ chi niên Đạc ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng"
Nguyễn Công Trứ không chỉ là một nhà thơ mà còn là một con người có tính cách mạnh mẽ và tự lập. Ông không quan tâm đến những lời khen chê của người khác, và luôn sống một cuộc sống theo đúng bản năng của mình. Ông không thể bị thu hút bởi sự lôi kéo của vinh quang hay sự thịnh vượng vật chất. Thay vào đó, ông chọn cuộc sống bình dị, gần gũi với thiên nhiên và tự do:
"Kìa núi nọ phau phau mây trắng Tay kiếm cung mà nên dạng từ bi Gót tiên theo đủng đỉnh một đôi dì Bụt cũng nực cười ông ngất ngưởng"
Cuộc đời của Nguyễn Công Trứ được thể hiện qua tác phẩm của ông, là một cuộc sống đầy tính tự do và không bị ràng buộc. Ông đã từ bỏ cuộc sống quan trọng để trở về với thiên nhiên và sống một cuộc sống bình dị, đơn giản nhưng đầy ý nghĩa. Ông luôn sống theo đúng bản năng của mình, và không bao giờ chịu bất kỳ sự chi phối nào từ bên ngoài. Đó chính là cái nhìn đầy sâu sắc và tinh tế mà Nguyễn Công Trứ đã đem lại cho độc giả thông qua tác phẩm "Bài ca ngất ngưởng".
