Trần Minh Tuấn, 45 tuổi, TP HCM, đến khu ổ chuột Santa Marta hồi tháng 3. Đây là khu ổ chuột nằm trên đồi Dona Marta, phía nam thành phố Rio de Janeiro.
Du khách đến Rio de Janeiro những năm gần đây thường đến khám phá các khu ổ chuột "Favelas-tour". Người dân trong các khu vực này thích thú khi có người ngoài đến, hiểu hơn về cuộc sống của họ. Phí tham quan 25 euro (gần 700.000 đồng) của du khách sẽ được quyên cho một tổ chức phi chính phủ tài trợ cho trường học trong khu ổ chuột.
Santa Marta là một trong số hàng trăm khu ổ chuột ở Rio de Janeiro. Dù vậy, du khách đến đây có thể phóng tầm mắt tới các điểm tham quan như tượng Chúa Cứu Thế, bãi biển Botafogo, hồ Rodrigues de Freitas, núi Sugarloaf. Vì thế nơi này còn được gọi là đài quan sát.
Toàn khu rộng 53.000 m2, với khoảng 4.000 cư dân, số liệu được cung cấp ngay ở lối vào Santa Marta. Khu đất nơi họ xây nhà ở thuộc sở hữu của trường Santo Inacio - nơi khởi đầu của một trong những khu ổ chuột nổi tiếng với các tệ nạn xã hội như buôn bán vũ khí, ma túy, nội tạng, mại dâm, trộm cắp ở Brazil.
Từ khi có sự bảo vệ nghiêm ngặt của cảnh sát địa phương năm 2008, khu ổ chuột được khách du lịch quốc tế tìm đến nhiều hơn. Mỗi khi có sự kiện lớn như Olympic hay World Cup, chính phủ thường thỏa hiệp với các băng đảng về việc ngừng bắn.
Khởi hành từ quận Copacabana từ 7h, tôi mất khoảng 15 phút đi taxi với phí 10 USD (gần 250.000 đồng) đến Santa Marta để gặp Jonatas Nogueira, hướng dẫn viên địa phương 36 tuổi. Theo chân Jonatas, tôi vào từng ngóc ngách của khu phố, trong hành trình khoảng một tiếng rưỡi. Jonatas cho hay có thể quay phim, chụp ảnh.
Tôi bất ngờ vì gặp một cuộc sống "rất bình thường" như mọi nơi khác trên thế giới, khi người dân ở đây đi làm, trẻ con đi học. Nhà nước cung cấp giáo dục miễn phí ở tất cả các cấp, theo chia sẻ từ Jonatas. Người già trông nhà, giặt giũ quần áo, hoặc trông cháu. Một vài người cười với tôi từ các ô cửa chật hẹp khi chúng tôi đang di chuyển hướng lên ngọn đồi.
Đi được ít phút, tôi gặp những người canh gác. Tại bốt, khi họ đặt súng lên bàn, tôi có chút mất bình tĩnh nhưng Jonatas đã trấn an và cả hai tiếp tục di chuyển. Hướng dẫn viên nói việc buôn bán cần sa và ma túy diễn ra thường xuyên ở đây. Không lạ gì khi có khá nhiều người nghiện ngập. Vài người tò mò khi nghe tôi nói đến từ Việt Nam.
Chúng tôi đi xe điện lên khu vực đỉnh đồi. Trên đường đến tượng của Michael Jackson, Jonatas chỉ cho tôi lãnh địa của các băng nhóm tội phạm và ra hiệu không được chụp ảnh. Những thanh niên có vẻ hầm hố với những hình xăm khắp người, râu tóc phủ mặt lại làm tôi kinh ngạc khi nói câu "bom dia" - "chúc một ngày tốt lành".
Michael Jackson là một huyền thoại âm nhạc của thế giới, nhưng tại Brazil, ông còn có tiếng tăm nhiều hơn thế, Jonatas kể. Năm 1996, Michael Jackson đến Rio de Janeiro và Salvador để quay "They don’t care about us" và đã chọn Santa Marta. Vì điều đó, ông được vinh danh với bức tượng đồng có kích thước bằng người thật.
Khi lang thang qua các lối đi, tôi hòa mình vào nhịp sống, khung cảnh xung quanh, trong tiếng chó sủa. Nơi đặt bức tượng của Michael cũng chính là đỉnh Santa Marta, khung cảnh xung quanh tuyệt đẹp. Bạn có thể nhìn thấy mọi thứ từ túi Sugarloaf và Botafogo đến tượng Chúa Cứu Thế, đầm phá và bãi biển Ipanema. Hướng dẫn viên cho biết trẻ em ở đây vẫn ngân nga hát các bài hát của Michael Jackson.
