Với thu nhập hàng tháng dưới 11 triệu đồng, vợ chồng phải mất bao lâu để có đủ tiền mua một căn nhà ở xã hội? Theo tính toán của Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Tư nhân (Ban IV), với mức giá trung bình của một căn hộ nhà ở xã hội tại Hà Nội là 1,36 tỉ đồng, người lao động sẽ mất từ 3 đến 4 năm để tích luỹ đủ tiền đóng lần đầu để mua nhà.
Theo quy định, người mua nhà ở xã hội phải thanh toán 20% giá trị nhà khi mua lần đầu, và phần còn lại sẽ được trả theo định kỳ thoả thuận, tính từ thời điểm nhận nhà. Thời hạn tối thiểu cho việc thuê mua nhà ở xã hội là 5 năm.
Giá nhà ở xã hội, theo thông báo số 126/SXD-KTXD ngày 6-1-2023 của Sở Xây dựng Hà Nội, là 19.523.116 đồng/m2 (đã bao gồm VAT và chưa bao gồm chi phí bảo trì). Một căn hộ khoảng 70m2 sẽ có tổng giá khoảng 1,36 tỉ đồng, và người mua cần đóng ít nhất 273 triệu đồng.
Tuy nhiên, tính toán của Ban IV chỉ ra rằng người lao động với thu nhập dưới 11 triệu đồng/tháng chỉ có khả năng tiết kiệm trung bình khoảng 2,7 triệu đồng/tháng. Do đó, họ sẽ mất tới 7 năm để tích luỹ đủ tiền cho khoản đóng góp ban đầu (hoặc 3-4 năm nếu cặp vợ chồng cùng có thu nhập).
Ngoài ra, người lao động còn gặp nhiều khó khăn trong việc chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ để đăng ký mua nhà ở xã hội hoặc vay vốn ưu đãi. Ví dụ, họ phải có giấy tờ xác nhận của bảo hiểm xã hội hoặc giấy tờ chứng minh không thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân, không sở hữu nhà ở khác, chứng minh cư trú, v.v.
Tính toán cũng chỉ ra rằng mức lãi suất 8,2%/năm áp dụng cho người mua nhà ở xã hội hiện tại là quá cao so với khả năng tài chính của đối tượng là người có thu nhập trung bình. Ban IV đề xuất mức lãi suất ưu đãi dưới 8% trong thời gian 10 năm là phù hợp với đa số người lao động có thu nhập thấp.
Trong Hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các cấp, chính quyền và doanh nghiệp phải hợp tác để đạt được mục tiêu phát triển nhà ở xã hội. Tuy nhiên, theo báo cáo từ Bộ Xây dựng, một số địa phương trọng điểm vẫn đang đối mặt với hạn chế trong việc đầu tư vào nhà ở xã hội so với mục tiêu đề ra.
