Tại sao lương hưu của lao động nam thấp hơn nữ?

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đang đề xuất giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm. Tuy nhiên, tỷ lệ hưởng lương hưu tối thiểu của nam lại khác nữ, dẫn đến lo ngại về sự chênh lệch và xu hướng "nghèo hóa" của một bộ phận người nghỉ hưu.
tien-luong-1716003786.jpeg

Chênh lệch lương hưu giữa nam và nữ

Theo đại diện người lao động (NLĐ), quy định này có thể dẫn đến tình trạng "nghèo hóa" của một bộ phận người nghỉ hưu. Theo dự luật, mức hưởng lương hưu của lao động nghỉ hưu trong điều kiện bình thường là 45% bình quân tiền lương đóng BHXH, tương ứng với 20 năm đóng bảo hiểm của lao động nam và 15 năm của lao động nữ. Sau đó, mỗi năm đóng thêm được hưởng thêm 2%.

Lao động nam đóng 15 năm BHXH chỉ được hưởng tỉ lệ tối thiểu 33,75% và phải đóng 35 năm để đạt mức lương hưu tối đa 75%. Trong khi đó, lao động nữ chỉ cần đóng 30 năm để đạt mức tối đa này. Như vậy, với mốc 15 năm đóng BHXH, tỉ lệ lương hưu của nam thấp hơn nữ 11,25%.

Ý kiến của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

Ông Ngọ Duy Hiểu, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cho rằng việc giảm số năm đóng BHXH tối thiểu nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 28 của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH là hợp lý, khi thị trường lao động Việt Nam còn đang phát triển. Quy định này cũng tạo cơ hội cho những người tham gia BHXH muộn hoặc có quá trình tham gia không liên tục được hưởng lương hưu thay vì rút BHXH một lần.

Về mức lương hưu lao động nam thấp hơn nữ, lãnh đạo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết việc này xuất phát từ cách tính mức lương hưu dựa trên thời gian đóng góp và mức tiền lương đóng BHXH. Việc giảm thời gian đóng BHXH sẽ làm xuất hiện nhiều trường hợp NLĐ nghỉ hưu với mức lương hưu rất thấp, trong đó lao động nam chỉ hưởng 33,75%.

Đề xuất giữ quy định về mức lương hưu hàng tháng thấp nhất

Đại diện NLĐ đề nghị cần giữ lại quy định về mức lương hưu hàng tháng thấp nhất như Luật BHXH năm 2014, hoặc có phương án tính lương hưu có tính chia sẻ nhằm hỗ trợ những người có lương hưu quá thấp.

Đề xuất không trừ % hoặc chỉ trừ 1% cho mỗi năm nghỉ trước tuổi

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị không trừ % hoặc chỉ trừ 1% cho mỗi năm nghỉ trước tuổi đối với lao động nam đã có 35 năm đóng BHXH và lao động nữ đã có 30 năm đóng BHXH. Họ cũng đề xuất phương án cho phép NLĐ hoán đổi số năm đã đóng BHXH vượt trong trường hợp về hưu trước tuổi, bởi quy định trừ 2% hiện tại là chưa phù hợp.

Tỉ lệ hưởng BHXH của nam và nữ kế thừa quy định hiện hành, không đặt nặng vấn đề thay đổi công thức hưởng. Luật BHXH năm 2006 từng quy định thời gian đóng tối thiểu là 15 năm cho cả nam lẫn nữ để hưởng 45%. Luật BHXH sửa đổi năm 2014 điều chỉnh thời gian đóng tối thiểu của nam lên 20 năm, trong khi nữ giữ nguyên 15 năm.

Giải pháp cho mức lương hưu thấp nhất

Bộ LĐ-TB&XH cho rằng việc giảm năm đóng BHXH từ 20 xuống 15 năm sẽ dẫn đến lương hưu thấp, nhưng người lao động vẫn được nhận lương hưu hàng tháng ổn định, được điều chỉnh định kỳ và hưởng BHYT. Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết từ ngày 1-7, chính sách tiền lương sẽ được cải cách, không còn mức lương cơ sở, nên việc quy định mức lương hưu thấp nhất như hiện nay không còn phù hợp.

Dự thảo Luật BHXH đang xây dựng chính sách BHXH đa tầng. NLĐ khi đến tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ 15 năm tham gia BHXH và không nhận BHXH một lần sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội, thấp nhất dự kiến khoảng 500.000 đồng/tháng.

4o