Tác giả Nguyễn Trãi - Cuộc đời và sự nghiệp

Ngày sinh: Sinh năm 1380, mất năm 1442, hiệu là Ức Trai.

Quê quán: Làng Chi Ngại, huyện Phượng Sơn, lộ Lạng Giang (nay thuộc Chí Linh, Hải Dương), sau đó chuyển về Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây, nay thuộc Hà Nội).

Gia đình: Nguyễn Trãi xuất thân trong một gia đình có truyền thống yêu nước và văn hóa, văn học từ cả bên nội lẫn bên ngoại. Đây là môi trường thuận lợi giúp ông tiếp xúc và thấu hiểu tư tưởng chính trị của Nho giáo.

Thời đại: Ông tích cực tham gia Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo nhằm chống lại sự xâm lược của nhà Minh (Trung Quốc) tại Đại Việt. Sau khi cuộc khởi nghĩa thành công vào năm 1428, Nguyễn Trãi trở thành một trong những công thần khai quốc của triều đại Hậu Lê.

Cuộc đời:

• Cha ông là Nguyễn Phi Khanh, con rể của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán triều Trần. Khi nhà Trần bị Hồ Quý Ly lật đổ, Nguyễn Trãi thi đỗ Thái học sinh vào năm 1400 và làm quan dưới triều Hồ với chức Ngự sử đài chính chưởng.
• Khi nhà Minh xâm lược, cha ông bị bắt và giải về Trung Quốc. Sau khi Đại Ngu rơi vào tay nhà Minh, Nguyễn Trãi tham gia Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo, trở thành mưu sĩ, đề ra chiến lược và soạn thảo các văn thư ngoại giao.
• Ông tiếp tục phục vụ dưới triều vua Lê Thái Tổ và Lê Thái Tông với các chức vụ quan trọng như Nhập nội hành khiển và Thừa chỉ.
• Năm 1442, gia đình ông bị kết án tru di tam tộc trong vụ án Lệ Chi Viên. Đến năm 1464, vua Lê Thánh Tông ân xá cho ông. Nguyễn Trãi là một nhà văn hóa lớn, có đóng góp quan trọng vào sự phát triển của văn học và tư tưởng Việt Nam, và được tôn vinh là một trong 14 anh hùng dân tộc.

Sự nghiệp sáng tác: Nguyễn Trãi là một tác giả xuất sắc với nhiều thể loại văn học, bao gồm cả chữ Hán và chữ Nôm.

• Tác phẩm chữ Hán: "Quân trung từ mệnh tập", "Bình Ngô đại cáo", "Ức Trai thi tập", "Chí Linh sơn phú", "Băng Hồ di sự lục", "Lam Sơn thực lục", "Văn bia Vĩnh Lăng", "Văn loại".
• Tác phẩm chữ Nôm: "Quốc âm thi tập" gồm 254 bài thơ viết theo thể Đường luật hoặc Đường luật xen lục ngôn.
• Tác phẩm khác: "Dư địa chí" – bộ sách địa lý cổ nhất Việt Nam.

Phong cách sáng tác:

• Văn chính luận: Nguyễn Trãi là một nhà văn chính luận kiệt xuất với các tác phẩm có luận điểm vững chắc, lập luận chặt chẽ và giọng điệu linh hoạt.
• Thơ trữ tình: Nguyễn Trãi còn là một nhà thơ trữ tình sâu sắc