Lời kể của bé Đản về cuộc đời đầy oan khuất của người mẹ bất hạnh

Lột tả số phận bi kịch và giá trị nhân đạo

Chỉ vì một câu nói ngây ngô của trẻ thơ mà tôi đã làm mất mẹ, khiến gia đình tan nát, mỗi người một phương. Đã mười năm trôi qua kể từ ngày mẹ rời xa, giờ đây tôi đã đủ lớn để hiểu rõ những gì đã xảy ra với gia đình mình, và tại sao tôi lại không còn mẹ ở bên cạnh.

Người ta thường kể rằng mẹ tôi là một người phụ nữ đẹp, hiền lành, có dung nhan tốt đẹp. Cha tôi yêu mến mẹ vì phẩm hạnh và nhan sắc đó mà cưới mẹ. Nhưng rồi triều đình bắt lính đi đánh giặc Chiêm, và cha tôi, dẫu là con nhà dòng, nhưng không có học vấn, nên phải lên đường sung binh đợt đầu. Khi đó, mẹ tôi đang mang thai tôi, và mười ngày sau tôi chào đời. Thời gian trôi qua, nửa năm trôi nhanh, bà nội tôi vì tuổi già không chịu nổi cảnh đợi chờ con nên qua đời, dù mẹ đã hết lòng thuốc thang chăm sóc. Trước khi mất, bà dặn dò và khuyên nhủ mẹ tôi rằng người sống phúc đức sẽ được con cháu đông đàn.

Một năm sau, cha tôi trở về, vừa lúc tôi mới bi bô tập nói. Cha dẫn tôi đi thăm mộ bà, nhưng vì chưa nhận ra cha, tôi cứ khóc đòi không theo. Khi cha gạn hỏi, tôi vô tình nói rằng: “Ông cũng là cha tôi ư? Ông biết nói chứ không như cha trước kia chỉ biết nín thin thít.” Câu nói ấy đã khiến cha tôi sinh lòng nghi ngờ. Với tính đa nghi, cha tin lời tôi, về nhà mắng chửi mẹ thậm tệ mặc mẹ có gạn hỏi hay cố gắng giải thích thế nào đi chăng nữa. Họ hàng và làng xóm cũng hết lời bênh vực mẹ, nhưng cha vẫn không tin. Cuối cùng, mẹ tôi bất đắc dĩ phải tắm rửa chay sạch, rồi ra bến Hoàng Giang gieo mình tự vẫn. Một đêm phòng không vắng vẻ, khi chỉ còn hai cha con, thấy bóng cha trên vách tôi ngỡ là cha mình, liền gọi. Lúc đó cha mới nhận ra nỗi oan khuất của mẹ, nhưng đã quá muộn màng, người đi thì đã đi, người ở lại phải tiếp tục cuộc sống.

Sau này tôi mới biết rằng mẹ đã được Linh Phi cứu, đưa xuống làm cung nữ dưới thủy cung. Gặp lại Phan Lang, một người cùng làng, mẹ nhờ trao kỷ vật và gửi lời nhắn đến cha tôi. Sau đó, cha lập đàn giải oan ở bến sông, nhưng mẹ chỉ hiện lên mờ mờ ảo ảo nói lời từ biệt, rồi biến mất.

Mẹ cứ thế rời xa cuộc sống của cha con tôi. Tôi tin rằng ở dưới thủy cung, mẹ vẫn dõi theo chúng tôi. Tôi vô cùng hối hận, nếu ngày đó tôi hiểu chuyện hơn và không nói ra câu ngây ngô ấy, thì mọi chuyện đã không xảy ra như vậy. Tôi cũng mong rằng không gia đình nào phải trải qua tình cảnh đau lòng như gia đình chúng tôi. Gia đình chỉ thực sự hạnh phúc khi tất cả các thành viên đều đủ đầy, trọn vẹn bên nhau.