Với những người đang bắt đầu tìm hiểu chứng khoán, chắc hẳn không ít lần sẽ nghe tới khái niệm cổ phiếu và trái phiếu. Đây là 2 cụm từ thường đi đôi với nhau khi nói về đầu tư. Thế nhưng định nghĩa, bản chất và cách hoạt động của chúng lại có sự khác biệt rõ rệt. Hãy cùng phân biệt giữa cổ phiếu và trái phiếu qua bài viết dưới đây.
Tìm hiểu về cổ phiếu và trái phiếu
Cổ phiếu là gì?
Nói một cách đơn giản, khi bạn mua cổ phiếu tức là bạn đang mua một phần công ty phát hành cổ phiếu đó. Bạn mua càng nhiều cổ phiếu, phần trăm công ty mà bạn càng sở hữu càng lớn. Khi ấy, bạn được gọi là cổ đông và đồng thời cũng là chủ sở hữu của doanh nghiệp.
Ngoài ra, quyền sở hữu của các cổ đông trong công ty cổ phần (CTCP) sẽ tương đương với số lượng cổ phần mà cổ đông đó đang nắm giữ. Vì thế, cổ phiếu còn có tên gọi khác là chứng khoán vốn. Với việc nắm giữ cổ phiếu, bạn sẽ được công ty chia lợi nhuận dựa vào tình hình kinh doanh, hay còn gọi là chia cổ tức.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu là một khoản tiền mà bạn cho tổ chức phát hành vay. Tổ chức phát hành trái phiếu ở đây có thể là Công ty, hoặc Chính phủ hoặc Chính quyền địa phương. Khi ấy, bạn được gọi là Trái chủ. Việc bạn nắm giữ trái phiếu của tổ chức phát hành không liên quan đến vốn điều lệ hay quyền sở hữu đối với tổ chức đó.
Nói một cách đơn giản, một công ty hoặc chính phủ đang nợ bạn khi bạn mua một trái phiếu và sẽ trả cho bạn lãi suất của khoản vay trong một khoảng thời gian nhất định. Sau đó, công ty hoặc chính phủ sẽ trả lại toàn bộ số tiền bạn đã mua trái phiếu đó. Phần lãi bạn nhận được này không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh.
Phân biệt cổ phiếu và trái phiếu
Đây là 2 khái niệm hay đi đôi trong đầu tư. Cổ phiếu và trái phiếu có những điểm giống nhau và khác nhau.
Điểm giống nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu
Cổ phiếu trái phiếu có cùng đặc trưng là:
Cả hai đều là hình thức huy động vốn của tổ chức phát hành
Đều bằng chứng chứng minh quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu đối với một phần vốn hay tài sản của chủ thể phát hành
Người sở hữu sẽ nhận được khoản lợi nhuận nhất định (cổ tức hoặc trái tức)
Trái phiếu và cổ phiếu đều có thể trao đổi, mua bán. chuyển nhượng, thế chấp, thừa kế hoặc cầm cố
Mệnh giá hay còn gọi là giá trị danh nghĩa của 2 hình thức đầu tư này đều được ghi trên cổ phiếu/trái phiếu
Cả hai đều được ghi nhận dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử
So sánh Cổ phiếu và Trái phiếu
Để so sánh, ta sẽ xét đến rủi ro liên quan khi đầu tư vào mỗi loại. Cổ phiếu là một hình thức đầu tư hấp dẫn vì khả năng sinh lời cao. Nếu công ty kinh doanh tốt và lợi nhuận sau thuế cao, lợi tức nhà đầu tư thu được cũng nhân lên đáng kể.
Ngoài ra, nếu bạn nắm trong tay một lượng cổ phần đáng kể, bạn có quyền tham gia vào các quyết định quan trọng của công ty. Tuy nhiên. khi đầu tư cổ phiếu, các nhà đầu tư có thể phải đối mặt với các rủi ro như rủi ro tiền tệ, rủi ro thanh khoản hoặc thậm chí rủi ro lãi suất – những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản của công ty.
Ngược lại với cổ phiếu, trái phiếu thường có lãi suất cố định đối với các khoản vay của mình. Lãi suất cố định có thể chống chịu với những thay đổi của biến động lãi suất trong nền kinh tế, khiến chúng trở thành một tài sản đáng sở hữu trong những thời điểm không chắc chắn.
Tuy nhiên, nếu bạn mua trái phiếu từ một công ty không có tiềm lực về tài chính, bạn đang phải đối mặt với rủi ro tín dụng. Trong trường hợp như thế này, công ty phát hành trái phiếu không thể thực hiện các khoản thanh toán lãi suất, để mặc cho chính nó bị vỡ nợ.
Về mặt lý thuyết, trái phiếu không có nhiều tiềm năng thu nhập như cổ phiếu – loại chứng khoán có thể nhân lên gấp đôi giá trị chỉ sau một đêm.
