Xuân Bắc sinh năm 1976 tại thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Anh tốt nghiệp Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội năm 1998 và hiện là Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam.
Trong suốt quá trình hoạt động nghệ thuật, Xuân Bắc đã ghi dấu ấn với khán giả qua nhiều vai diễn trong các vở kịch, phim truyền hình và gameshow truyền hình. Anh được biết đến với khả năng diễn xuất đa dạng, từ vai bi đến vai hài, từ vai chính đến vai phụ.
Trong lĩnh vực kịch nói, Xuân Bắc đã giành được nhiều giải thưởng cao quý như: Huy chương vàng Hội diễn Sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 2001, giải Diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan Sân khấu kịch chuyên nghiệp toàn quốc năm 2009, giải Diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan Sân khấu kịch chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017.
Trong lĩnh vực phim truyền hình, Xuân Bắc được khán giả yêu mến qua các vai diễn trong các phim: 12A-4H, Chuyện nhà Mộc, Sóng ở đáy sông, Con đường sáng, Hai phía chân trời...
Trong lĩnh vực gameshow truyền hình, Xuân Bắc là một trong những MC nổi tiếng nhất hiện nay. Anh đã dẫn dắt nhiều chương trình ăn khách như: Đuổi hình bắt chữ, Hỏi xoáy đáp xoay, Ơn giời! Cậu đây rồi…
Sự nghiệp nghệ thuật của Xuân Bắc là một minh chứng cho tài năng và sự nỗ lực của anh. Danh hiệu NSND là một phần thưởng xứng đáng cho những đóng góp của anh cho nghệ thuật nước nhà.
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, Xuân Bắc cho biết: "Tôi rất vui mừng và hạnh phúc khi được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu NSND. Đây là một vinh dự lớn đối với tôi và cũng là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực của tôi trong suốt thời gian qua.
Tôi xin dành tặng danh hiệu này cho gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp và khán giả đã luôn yêu mến và ủng hộ tôi trong suốt thời gian qua. Tôi sẽ tiếp tục cố gắng, nỗ lực hơn nữa để cống hiến cho nghệ thuật nước nhà."
