Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) vừa phát đi thông báo mời ý kiến để làm giàu dự thảo Thông tư về Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe ô tô. Một điểm đáng chú ý trong dự thảo mới là bổ sung quy định về xe chở học sinh, với các yêu cầu đặc biệt về an toàn kỹ thuật, nhằm đảm bảo an toàn tối đa trong hoạt động vận chuyển học sinh. Theo nội dung của Dự thảo, xe chở học sinh cần tuân thủ các quy định về màu sắc nhận diện, cấu trúc bảo đảm an toàn, hệ thống giám sát nội và ngoại thất, cùng hệ thống báo động khẩn cấp.
Ở mức độ tổng quan tại Việt Nam, hầu hết các trường học hiện nay sử dụng các loại xe khách thông thường (từ 9 đến 60 chỗ) để đưa đón học sinh. Các loại xe này thường được sản xuất với mục đích sử dụng chung trên các tuyến đường dài, không phải là xe chuyên dụng cho việc đưa đón học sinh. Do đó, chúng không đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về an toàn và hình dạng phân biệt như đề xuất trong Dự thảo của Bộ GTVT.
Đồng thời, quản lý tài xế cũng chưa được thực hiện một cách nghiêm túc, dẫn đến việc kiểm soát chất lượng và chuyên môn của tài xế không đồng đều và chưa đủ chặt chẽ. Chị Thanh Bình từ Hà Nội đã chia sẻ về trường hợp của mình, khi con trai đi học bằng xe tuyến của trường. Do đường đi khá xa, chị đã gặp phải nhiều khó khăn do xe tuyến bị thu giữ khi lực lượng chức năng kiểm tra, vì tài xế không xuất trình được bằng lái.
Trong tương lai, việc áp dụng Thông tư mới về Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia có thể mở ra một triển vọng mới cho ngành vận tải. Thay vì chỉ sửa chữa và cải tiến các chiếc xe khách có sẵn để phù hợp với quy định về xe đưa đón học sinh, việc đầu tư vào một hệ thống xe đáp ứng tiêu chuẩn có vẻ là hướng đi mà nhiều trường học có thể hướng đến. Đặc biệt, trong bối cảnh xe điện đang ngày càng phát triển, việc thay thế hoàn toàn hệ thống xe xăng bằng xe sử dụng năng lượng điện có lẽ là một giải pháp hấp dẫn, mang lại hiệu quả giảm chi phí và thân thiện với môi trường.
Theo Blue Bird, một công ty sản xuất xe buýt chuyên chở học sinh tại Mỹ, khí thải từ xe buýt chạy bằng xăng là nguyên nhân chính gây ra nhiều vấn đề sức khỏe và hạn chế sự phát triển của trẻ em. Xe buýt chạy bằng xăng cũng đóng góp vào tình trạng khí nhà kính và biến đổi khí hậu. Trong khi đó, xe buýt điện được coi là giải pháp thay thế sạch sẽ, an toàn hơn và chi phí vận hành thấp hơn, chỉ khoảng 2.000 đồng/km so với 7.500 đồng/km của xăng.
Những lợi ích mà xe điện mang lại là tiền đề lớn cho phân khúc xe điện chuyên chở học sinh. Vinbus, một ví dụ thành công về xe buýt điện, là minh chứng cho tiềm năng của vận tải sử dụng nhiên liệu điện. Điều này thể hiện rằng việc đầu tư sản xuất xe buýt điện chuyên chở học sinh đối với các doanh nghiệp hoàn toàn khả thi. Mặc dù còn những lo ngại về chi phí đầu tư, khi giá một chiếc xe buýt điện cao gấp 3-4 lần so với xe xăng, nhưng đây cũng là cơ hội cho các đơn vị vận tải triển khai dịch vụ đưa đón học sinh bằng xe buýt điện đạt tiêu chuẩn. Các trường học có thể hợp tác với bên thứ ba để triển khai dịch vụ này, đảm bảo hệ thống xe đạt chuẩn, tài xế được đào tạo và có đủ bằng cấp, từ đó mang lại hành trình đến trường an toàn.
