I. Tìm hiểu về chứng khoán
Đầu tư chứng khoán là việc mua và sở hữu một loạt các tài sản tài chính, chẳng hạn như cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư, và nhiều loại tài sản khác.
Tại Việt Nam, khi nói đến đầu tư chứng khoán thì đa số nhà đầu tư hướng tới việc mua cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán. Đầu tư cổ phiếu là hoạt động mua và sở hữu cổ phiếu của một công ty cụ thể. Cổ phiếu đại diện cho sự sở hữu một phần của công ty.
Khi bạn đầu tư cổ phiếu, bạn trở thành một cổ đông hoặc chủ sở hữu một phần của công ty. Mục tiêu của đầu tư cổ phiếu thường là tạo ra lợi nhuận thông qua tăng giá trị của cổ phiếu (khi bạn bán chúng với giá cao hơn so với giá mua) hoặc thu nhập từ cổ tức
II. Lợi ích khi đầu tư chứng khoán
Đầu tư chứng khoán mang lại rất nhiều lợi ích cho bạn. Một số lợi ích nổi bật là:
Tiềm năng sinh lợi cao: Cổ phiếu có tiềm năng sinh lợi cao hơn so với nhiều loại đầu tư khác trong dài hạn. Nếu bạn đầu tư vào các công ty có hiệu suất tốt và tăng trưởng, giá cổ phiếu của bạn có thể tăng đáng kể theo thời gian. Một số cổ phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam mang lại lợi nhuận rất ấn tượng. Trong 10 năm gần nhất, từ Tháng 9/2013 đến Tháng 9/2023, các cổ phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu tăng trưởng như sau (tính cả cổ tức):
- Cổ phiếu Hòa Phát: Tăng trưởng 1112%, bình quân đạt 112,2%/năm
- Cổ phiếu FPT: Tăng trưởng 1248%, bình quân đạt 124,8%/năm
- Cổ phiếu Ngân hàng Vietcombank: Tăng trưởng 776%, bình quân đạt 77,6%/năm
Tài sản dễ tiếp cận: Mua và bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán thường dễ dàng và tiện lợi. Bạn có thể sử dụng các dịch vụ trực tuyến hoặc tư vấn đầu tư để thực hiện giao dịch.
Chia cổ tức: Nhiều công ty thường trả cổ tức cho cổ đông, cung cấp một nguồn thu nhập thường xuyên. Điều này giúp bạn có một nguồn thu nhập thụ động.
Dễ dàng đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đầu tư vào nhiều cổ phiếu khác nhau trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau có thể giúp bạn đa dạng hóa rủi ro đầu tư. Nếu một ngành hoặc công ty gặp khó khăn, bạn vẫn có thể bảo toàn một phần của đầu tư của bạn.
Quyền biểu quyết: Cổ đông cổ phiếu thường có quyền biểu quyết tại các cuộc họp cổ đông của công ty. Điều này cho phép bạn tham gia vào quyết định quan trọng liên quan đến công ty.
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích hấp dẫn, đầu tư chứng khoán cũng đi kèm với rủi ro, DSC sẽ đề cập chi tiết hơn ở phần bên dưới.
III. Các bước đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu
Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán
Để mua cổ phiếu, bạn cần có một tài khoản chứng khoán. Tài khoản chứng khoán là nơi lưu giữ tiền và cổ phiếu của bạn.
Để mở tài khoản chứng khoán, bạn cần có:
• Chứng minh nhân dân/ Căn cước công dân
• Tài khoản ngân hàng (để nạp và rút tiền)
Công ty Cổ phần Chứng khoán DSC cung cấp dịch vụ mở tài khoản chứng khoán miễn phí. Bạn có thể mở tài khoản và xác thực tài khoản online một cách nhanh chóng và thuận tiện.
Bước 2: Nộp tiền vào tài khoản chứng khoán
Để mua cổ phiếu, bạn cần có tiền trong tài khoản chứng khoán. Tài khoản chứng khoán DSC cho phép bạn nộp rút tiền 24/7 dễ dàng từ tất cả các ngân hàng.
Đối với người mới bắt đầu, chúng tôi khuyến khích bạn tham gia đầu tư với số tiền nhỏ trước và tăng dần vốn sau khi đã làm quen và tích lũy các kinh nghiệm đầu tư.
Dưới đây là giá và số tiền cần nộp để mua 100 cổ phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam tại thời điểm Tháng 10/2023.
• Cổ phiếu Hòa Phát, mã HPG có giá khoảng 25,000 đ/1 cổ phiếu. Để mua 100 cổ phiếu HPG, bạn cần số tiền 2,500,000 đ.
• Cổ phiếu Ngân hàng Techcombank, mã TCB có giá khoảng 32,000 đ/1 cổ phiếu. Để mua 100 cổ phiếu TCB, bạn cần số tiền 3,200,000 đ.
• Cổ phiếu FPT, mã FPT có giá khoảng 95,000 đ/1 cổ phiếu. Để mua 100 cổ phiếu FPT, bạn cần số tiền khoảng 9,500,000 đ.
Bước 3: Lựa chọn cổ phiếu
Chọn cổ phiếu là một trong những bước quan trọng nhất khi đầu tư chứng khoán. Để chọn được cổ phiếu tốt, chúng tôi gợi ý một số yếu tố cần đánh giá sau:
• Tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp
• Tình hình tài chính của doanh nghiệp
• Các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến doanh nghiệp
Phương pháp phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật có thể hỗ trợ bạn trong quá trình lựa chọn cổ phiếu tốt để đầu tư.
Bước 4: Đặt lệnh mua cổ phiếu
Thị trường chứng khoán rất sôi động, hoạt động mua bán cổ phiếu diễn ra liên tục theo từng phút hoặc giây. Đối với các cổ phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu, số lượng cổ phiếu được trao đổi lên đến hàng chục triệu cổ phiếu trong một phiên giao dịch.
Khi bạn đã nộp tiền vào tài khoản chứng khoán và xác định bạn sẽ mua cổ phiếu nào thì đã đến lúc đặt lệnh mua cổ phiếu. Bạn có thể dễ dàng đầu tư chứng khoán trên điện thoại thông minh hoặc trên máy tính cá nhân.
Việc đặt lệnh mua cổ phiếu khá đơn giản nhưng có thể sẽ gây một chút khó khăn cho người mới bắt đầu. Tuy nhiên, đội ngũ hỗ trợ của DSC sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách đặt lệnh mua cổ phiếu sau khi bạn mở tài khoản chứng khoán thành công hoặc bất cứ khi nào bạn cần hỗ trợ.
Bước 5. Theo dõi và quản lý danh mục đầu tư
Sau khi đã mua cổ phiếu thành công, bạn cần theo dõi và quản lý danh mục cổ phiếu của mình. Kiểm tra, đánh giá cổ phiếu để quyết định thời điểm nên mua hoặc nên bán cổ phiếu.
Bước 6: Rút tiền
Sau khi bán cổ phiếu, tiền thu được từ bán cổ phiếu sẽ về tài khoản chứng khoán của bạn. Bạn có thể lựa chọn mua cổ phiếu khác hoặc rút tiền về tài khoản ngân hàng. Để rút tiền, bạn làm theo các bước sau:
• Đăng nhập vào tài khoản chứng khoán
• Chọn mục Rút tiền
• Nhập số tiền muốn rút
• Nhập thông tin tài khoản ngân hàng muốn rút tiền về
• Kiểm tra thông tin & Xác nhận
IV. Khoản đầu tư vào cổ phiếu của bạn sinh lời hoặc thua lỗ như thế nào?
1. Ví dụ khoản đầu tư sinh lời
Hãy tưởng tượng bạn là một nhà đầu tư và quyết định đầu tư vào cổ phiếu của một công ty công nghệ tên là "ABC". Cổ phiếu này hiện đang được giao dịch với giá 50.000 đồng mỗi cổ phiếu. Sau khi quyết định đầu tư, bạn mua 100 cổ phiếu của công ty ABC. với giá 50.000 đồng mỗi cổ phiếu, tổng cộng là 5.000.000 đồng.
Một thời gian sau, Công ty ABC bắt đầu có những thành tựu trong việc phát triển sản phẩm mới và thu hút nhiều khách hàng mới. Kết quả là, giá cổ phiếu của công ty tăng từ 50.000 đồng lên 70.000 đồng.
Bây giờ, giá cổ phiếu của bạn đã tăng lên 70.000 đồng mỗi cổ phiếu. Bạn quyết định bán 100 cổ phiếu này, bạn sẽ có được 7.000.000 đồng. Sau khi trừ đi mức giá mua ban đầu là 5.000.000 đồng, bạn có lời 2.000.000 đồng.
2. Ví dụ thua lỗ khi đầu tư chứng khoán
Giả sử bạn quyết định đầu tư vào cổ phiếu của công ty lĩnh vực bán lẻ "XYZ" với giá 10.000 đồng mỗi cổ phiếu. Bạn đã nghiên cứu rất kỹ và tin rằng công ty này sẽ có lợi nhuận tăng trưởng do sự phát triển của chuỗi cửa hàng bán lẻ của họ. Bạn thực hiện mua 200 cổ phiếu của công ty XYZ với tổng giá là 2.000.000 đồng.
Tuy nhiên, sau một thời gian, thị trường bắt đầu biến động và xuống dốc do các yếu tố không lường trước, chẳng hạn như cuộc khủng hoảng kinh tế hoặc sự suy giảm trong ngành bán lẻ. Giá cổ phiếu của công ty XYZ giảm từ 10.000 đồng xuống còn 6.000 đồng mỗi cổ phiếu.
Bây giờ, giá cổ phiếu của bạn giảm từ 10.000 đồng xuống còn 6.000 đồng mỗi cổ phiếu. Nếu bạn quyết định bán 200 cổ phiếu này, bạn chỉ thu được 1.200.000 đồng. So với mức giá mua ban đầu là 2.000.000 đồng, bạn sẽ ghi nhận một khoản lỗ 800.000 đồng.
*Ví dụ chưa tính các khoản phí và thuế.
V. Các kiến thức đầu tư chứng khoán cơ bản
1. Rủi ro trong đầu tư chứng khoán
Đầu tư chứng khoán là một hoạt động có rủi ro. Muốn thành công trên thị trường chứng khoán thì bạn cần hiểu rõ về các loại rủi ro. Có 4 loại rủi ro tiềm ẩn cho nhà đầu tư bao gồm:
Rủi ro thị trường: Đây là rủi ro biến động của thị trường chứng khoán. Tại một số thời điểm, các tin tức xấu trên thị trường có thể tác động tiêu cực đến giá cổ phiếu của các doanh nghiệp tốt.
Rủi ro doanh nghiệp: Đây là rủi ro về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp diễn biến không như kỳ vọng. Điều này có thể làm giảm giá cổ phiếu, khiến bạn bị thua lỗ.
Rủi ro thanh khoản: Rủi ro này liên quan đến việc bạn không thể bán cổ phiếu với giá bạn mong muốn.
Rủi ro đòn bẩy tài chính: Đây là rủi ro khi bạn sử dụng đòn bẩy tài chính quá cao (margin) để mua cổ phiếu. Nếu giá cổ phiếu giảm, bạn có thể bị thua lỗ lớn.
2. Các nguyên tắc khi đầu tư chứng khoán
Để đầu tư chứng khoán an toàn và hiệu quả, bạn cần tham khảo một số nguyên tắc dưới đây. Những nguyên tắc này sẽ giúp bạn giảm tỷ lệ thua lỗ và tăng khả năng sinh lời nếu bạn thực hiện tốt:
Quản lý rủi ro: Đây là nguyên tắc quan trọng nhất trong đầu tư chứng khoán. Bạn cần trang bị cho mình những kỹ năng quản lý rủi ro để tránh bị thiệt hại nặng khi thị trường diễn biến xấu.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đầu tư vào các cổ phiếu ở các ngành nghề khác nhau sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro.
Kiên nhẫn và kỷ luật: Đầu tư chứng khoán là một quá trình dài, bạn cần kiên nhẫn và kỷ luật theo chiến lược mình đã lựa chọn.
3. Các chiến lược đầu tư chứng khoán
Có nhiều chiến lược đầu tư khác nhau, phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục đích đầu tư của nhà đầu tư. Dưới đây là các chiến lược đầu tư phổ biến và mang lại hiệu quả cao mà rất nhiều nhà đầu tư đang áp dụng.
Chiến lược đầu tư dài hạn: Đây là chiến lược mua và nắm giữ trong thời gian dài các cổ phiếu của các doanh nghiệp có nền tảng vững chắc và có tiềm năng phát triển trong dài hạn.
Chiến lược đầu tư ngắn hạn: Đây là chiến lược đầu tư vào các cổ phiếu có tính thanh khoản cao và tiềm năng tăng giá cao trong ngắn hạn.
Chiến lược đầu tư giá trị: Đây là chiến lược đầu tư vào các cổ phiếu đang được mua bán với giá thấp hơn giá trị thực của doanh nghiệp.
Chiến lược đầu tư tăng trưởng: Đây là chiến lược đầu tư vào cổ phiếu của các doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao.
VI. Lời khuyên cho người mới bắt đầu
Hãy bắt đầu với số vốn nhỏ: Bạn không nên đầu tư tất cả tiền của mình vào chứng khoán. Hãy bắt đầu với số vốn nhỏ để tích lũy kinh nghiệm và giới hạn thiệt hại ở mức thấp.
Tự nghiên cứu: Cố gắng đừng nghe theo lời khuyên của người khác vì mỗi người có một tình trạng tài chính và khẩu vị rủi ro khác nhau. Hãy tự nghiên cứu và đưa ra các quyết định đầu tư của riêng mình.
Học hỏi và rèn luyện: Đầu tư chứng khoán là một quá trình học hỏi và rèn luyện lâu dài để có thể kiếm lợi nhuận bền vững. Liên tục học hỏi và đúc rút kinh nghiệm sau mỗi lần giao dịch giúp bạn tiến gần hơn tới mục tiêu của mình.
