Theo thống kê của Bộ Công Thương, quy mô thị trường TMĐT Việt Nam năm 2023 ước đạt 20,5 tỷ USD, tăng 16-30% so với năm 2022.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, TMĐT cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: đảm bảo nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa; đảm bảo an toàn, an ninh thông tin cá nhân; hạ tầng logistics TMĐT còn chưa đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng của thị trường; niềm tin của người tiêu dùng trong giao dịch trực tuyến,..
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: "Bên cạnh những kết quả tích cực, thương mại điện tử cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức".
Để phát triển TMĐT bền vững, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã chỉ ra 5 yếu tố cần được đảm bảo:
1. Tăng trưởng tích cực, ổn định
Tốc độ tăng trưởng là yếu tố quan trọng để đánh giá sự phát triển của TMĐT. Tốc độ tăng trưởng tích cực, ổn định sẽ tạo ra động lực cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng tham gia vào thị trường.
Theo bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), để duy trì tốc độ tăng trưởng tích cực, ổn định của TMĐT, cần hoàn thiện khung khổ pháp lý, thường xuyên tuyên truyền để đảm bảo tính thực thi pháp luật hiệu quả trong doanh nghiệp và xã hội. Bên cạnh đó, các chính sách phát triển TMĐT cũng cần được xây dựng và triển khai hiệu quả.
Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số: "Phát triển thương mại điện tử bền vững không thể thiếu yếu tố niềm tin".
2. Cân bằng và hài hòa lợi ích các bên liên quan
TMĐT là một hoạt động kinh tế phức tạp, có sự tham gia của nhiều bên liên quan, bao gồm doanh nghiệp, người tiêu dùng, cơ quan quản lý nhà nước,... Để TMĐT phát triển bền vững, cần đảm bảo cân bằng và hài hòa lợi ích của các bên liên quan.
Cụ thể, cần thu hẹp khoảng cách, tiến tới cân bằng sự phát triển TMĐT giữa các vùng miền. Đồng thời, đảm bảo liên kết vùng trong phát triển TMĐT. Điều này có nghĩa là việc đầu tư, phát triển các hạ tầng hỗ trợ như logistics, hạ tầng công nghệ, cũng như các hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực cho người lao động cần chú trọng phát huy tính liên kết vùng, lợi thế vùng nguyên liệu, nguồn lao động tại khu vực.
3. Phát triển xanh
TMĐT có thể đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường. Để phát triển xanh, TMĐT cần ứng dụng các công nghệ hiện đại để tối ưu hóa quy trình kinh doanh, quy trình vận chuyển, giảm thiểu rác thải, tiết kiệm năng lượng.
Tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử của Việt Nam liên tục trong 15 năm qua.
Để phát triển TMĐT xanh, cần có sự chung tay của các sàn TMĐT, nền tảng số, người tiêu dùng. Các sàn TMĐT, nền tảng số có thể khuyến khích các sản phẩm xanh, ưu tiên sử dụng các sản phẩm bảo vệ môi trường bao gồm từ vật chứa cho đến các sản phẩm được mua bán. Bằng hệ thống công nghệ thông tin, các doanh nghiệp cũng có thể hình thành các quy trình kiểm soát, đánh giá việc thực hiện các quy trình xanh, nâng cao nhận thức của toàn hệ thống về bảo vệ môi trường.
4. Niềm tin
Niềm tin là yếu tố quan trọng để thu hút người tiêu dùng tham gia TMĐT. Người tiêu dùng cần tin tưởng vào chất lượng hàng hóa, dịch vụ, tin tưởng vào sự bảo vệ của pháp luật khi tham gia TMĐT.
Để tạo được niềm tin cho doanh nghiệp và người tiêu dùng, cần hoàn thiện pháp luật cạnh tranh trên môi trường TMĐT; hoàn thiện quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm; xây dựng các quy tắc, chuẩn mực kinh doanh trên môi trường mạng.
5. Nguồn nhân lực
Nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng để phát triển TMĐT. Để TMĐT phát triển bền vững, cần có nguồn nhân lực chất lượng cao, được đào tạo bài bản về lĩnh vực TMĐT.
“Cùng với chủ trương chuyển đối số toàn diện từ Chính phủ, các hạ tầng số có liên quan như dịch vụ logistics thông minh, thanh toán điện tử, hoá đơn điện tử, hợp đồng điện tử, xác thực định danh điện tử đều đang có những bước chuyển mình… đây là thời điểm chín muồi để chúng ta cùng chung tay tiến hành một cuộc chuyển đổi toàn diện cho thị trường thương mại điện tử Việt Nam”, bà Oanh nhấn mạnh.
