Cơm cháy
Cơm cháy là một trong những đặc sản nổi tiếng của tỉnh Ninh Bình. Sản phẩm này được chế biến từ gạo nếp hương, có hạt tròn và căng mẩy. Quá trình sản xuất bao gồm phơi cơm gạo nếp trong 2-3 lần để khô rồi mới tiến hành chiên. Khi chiên, hạt gạo nở ra, có độ giòn xốp mà không hề bị cứng.
Tại Ninh Bình, cơm cháy thường được ăn cùng với các món như thịt dê hoặc tim cật xào hành tây, đặc biệt khi thưởng thức tại các quán ăn, nhà hàng địa phương. Ngoài ra, cơm cháy cũng được đóng gói sẵn để du khách có thể mua về làm quà.
Tái dê
Ninh Bình có một loại đặc sản mà bạn nhất định phải thử chính là thịt dê. Dê Ninh Bình được nuôi trên núi nên thịt ngọt, săn chắc. Dê có thể chế biến thành nhiều món khác nhau nhưng tái dê là món có hương vị độc đáo nhất. Thịt dê tái được trộn với các loại gia vị như nước cốt chanh, lá chanh, gừng, sả, ớt, vừng rang. Tái dê ăn cùng với các loại rau sống như lá mơ, lá sung, chuối chát chấm tương.
Nem dê
Món nem dê là một đặc sản truyền thống của vùng núi Ninh Bình. Để chế biến, người ta sử dụng phần thịt giòn, dai và ít mỡ của con dê núi, kết hợp với phần bì. Trước tiên, thịt và bì được làm sạch và sơ chế kỹ lưỡng. Sau đó, người ta sẽ tui con dê trên lửa rơm, khiến phần da chuyển sang màu vàng và tỏa ra mùi thơm đặc trưng.
Tiếp theo, thịt và bì được thái mỏng rồi trộn cùng thính gạo rang và gia vị. Phần hỗn hợp này sẽ được nắm thành từng viên, sau đó được gói trong lá chuối tươi sạch sẽ. Sau khoảng 2 ngày, nem dê sẽ lên men và có vị chua, trở nên sẵn sàng để ăn.
Người ta thường ăn nem dê kèm với các loại lá như lá sung, lá ổi, cùng với khế chua, chuối xanh, lá mơ và các loại rau thơm khác. Món ăn được chấm cùng nước tương gừng.
Gỏi cá nhệch
Đến Kim Sơn, Ninh Bình, bạn nên thưởng thức món gỏi cá nhệch. Đây là loại cá có cùng họ với lươn. Cá được sơ chế kỹ để không còn mùi tanh. Sau đó, cá được cắt thành miếng mỏng trộn cùng thính gạo nếp rang. Phần da cá được rán giòn để ăn cùng. Phần xương cá sẽ được tận dụng để nấu dấm. Phần dấm này sẽ được nêm nhiều loại gia vị khác nhau để tạo ra nước chấm gỏi có màu cam sậm, mùi thơm và vị khá đặc biệt.
Cà niễng
Cà niễng thường sống ở trong các bãi, các gò trồng khoai, trồng ngô, lạc. Chúng được bắt về, làm sạch và thường được đem rang cùng với các loại gia vị. Do đây là một loại côn trùng trông rất giống con gián nên nhiều người sẽ cảm thấy hơi ái ngại khi ăn. Bạn có thể thưởng thức cà niễng rang làm món ăn chơi, món nhậu hoặc dùng cùng cơm nóng đều được.
Ốc núi
Ninh Bình là nơi du khách có thể thưởng thức món ốc núi, một loại đặc sản địa phương. Tuy nhiên, ốc núi chỉ có mùa vụ nhất định trong năm, thường từ tháng 4 đến tháng 8. Trong khoảng thời gian này, người dân địa phương có thể dễ dàng tìm thấy loại ốc này ẩn sâu trong các hang động trên núi đá vôi tại Tam Điệp.
Ốc núi có vị giòn dai và có độ ngọt tự nhiên. Cách chế biến đơn giản nhất là hấp ốc và chấm với nước mắm, thực khách đã có thể thưởng thức được hương vị đặc trưng của món ăn này. Ngoài ra, ốc núi cũng có thể được sử dụng trong các món gỏi, xà me và các món ăn khác, đều rất hấp dẫn.
Miến lươn
Miến lươn cũng là một đặc sản Ninh Bình mà bạn nên thử. Phần nước dùng được nấu từ xương ống và xương lươn để tạo ra vị ngọt thanh, vị béo, đậm đà tự nhiên. Trong khi đó, thịt lươn sẽ có vị thơm béo, săn chắc.
Món này thường được ăn kèm hoa chuối thái sợi.
Mắm tép Gia Viễn
Mắm tép Gia Viễn được làm khá kì công. Người ta phải lựa loại tép tươi ngon nhất để đảm bảo mắm được ủ thành công. Thời gian thuận lợi nhất để ủ mắm là vào mùa đông. Khi đó, mắm được lên men từ từ và sẽ có màu đỏ au, thơm ngon nhất. Mắm tép có thể dùng với rau luộc, thịt luộc đều ngon.
