Công bằng mà nói, thế hệ trẻ hiện nay có những ưu điểm vượt trội so với các thế hệ trước, chẳng hạn như khả năng tiếp thu nhanh chóng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, cùng với sự năng động và sáng tạo trong tư duy và hành động. Tuy nhiên, bên cạnh đó, không ít người trẻ lại mắc phải những thói xấu, trong đó có thói quen nói tục và chửi thề. Đây là một hiện tượng đáng phê phán vì nó phản ánh sự nhận thức lệch lạc và lối sống thiếu văn hóa.
Dân gian đã dạy: "Người thanh tiếng nói cũng thanh" hoặc "Chim khôn kêu tiếng rảnh rang, Người khôn ăn nói dịu dàng dễ nghe", khẳng định rằng lời nói của một người có thể phản ánh tính cách và phẩm giá của họ. Trong cuộc sống hàng ngày, ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng, không thể thay thế. Ngoài ngôn ngữ chung của xã hội, mỗi cá nhân còn có ngôn ngữ riêng. Khi giao tiếp, chúng ta phải sử dụng cả hai loại ngôn ngữ này để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Ông cha ta luôn dạy con cháu rằng phải "Học ăn, học nói," tức là học cách sử dụng ngôn ngữ sao cho đúng và hay. Tiếng Việt là ngôn ngữ phong phú và đẹp, có thể biểu đạt mọi khái niệm và cảm xúc của con người. Nhiệm vụ của các thế hệ sau là học tập, gìn giữ và phát huy vẻ đẹp của tiếng mẹ đẻ. Thế nhưng, thực tế đáng lo ngại là nhiều người không nhận thức được điều đó, mà ngược lại còn vô tình hoặc cố ý phá hoại giá trị tinh thần vô giá này.
Hiện tượng nói tục, chửi thề xuất hiện phổ biến ở những nơi công cộng, kể cả ở trường học nơi có kỷ luật nghiêm túc. Nếu để ý, ta sẽ thấy hiện tượng này thường xuất hiện khi một nhóm bạn trẻ tụ tập với nhau. Có bạn thậm chí mở miệng ra là văng tục trước rồi mới nói sau, thành thói quen tự nhiên mà không để ý đến người xung quanh. Tệ hơn, có bạn lại cho rằng nói tục, chửi thề mới là "dân chơi sành điệu."
Trong những năm gần đây, ở Hà Nội và một số địa phương khác, học sinh và sinh viên còn "tự chế" ra những từ mới mà họ cho là hay và độc đáo. Ví dụ, khi khen một thứ gì đó, họ nói: "Cái áo này hơi bị đẹp!", "Món này hơi bị ngon!", "Cậu hơi bị yết kiêu đấy!"... Rồi thì các từ như "tinh vi", "bố tướng", "lăn tăn", "chập cheng", "ẩm IC", "xong phắt", "nói cho nhanh", "bùng", "phắn", "biến", "lặn", "bà vãi", "ông khốt", "thằng chíp hôi" và nhiều từ bậy bạ khác không có trong từ điển, cũng như trong cách nói năng lễ độ. Nghe những từ ngữ và câu nói chối tai này, nhiều người cảm thấy nhăn mặt, khó chịu và cho rằng đó là biểu hiện của lối sống thiếu văn hóa, làm ô nhiễm môi trường xã hội.
Nói tục, chửi thề là một thói xấu đáng chê trách và phê phán. Lứa tuổi học sinh không nên bắt chước thói xấu này. Hãy luôn nhớ lời khuyên của ông cha: "Lời nói chẳng mất tiền mua, Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau." Để có thể nói đúng, nói hay, chúng ta cần có ý chí và nghị lực rèn luyện trong một quá trình lâu dài thì mới đạt được kết quả tốt.
