Bên cạnh đền Liễu Hạnh Công chúa, Hoành Sơn Quan, chùa Ngọa Cương… bến phà Long Đại cũng là một trong những di tích nổi tiếng, đáng để trải nghiệm khi du lịch Quảng Bình. Bến phà được xem như là một nhân chứng lịch sử, chứng kiến những chiến công oanh liệt, tinh thần đoàn kết dân tộc và cả những mất mát trong chiến tranh.
1. Bến phà Long Đại ở đâu?
Bến phà Long Đại là di tích lịch sử quen thuộc với người dân Quảng Bình. Phía Bắc của phà tọa lạc ở xã Hiền Ninh (huyện Quảng Ninh), phía Nam tọa lạc ở xã Xuân Ninh (huyện Quảng Ninh). Vị trí của bến phà có phần rất đặc biệt bởi tọa lạc ở ngã ba sông Kiến Giang và Long Đại, sau đó đổ ra sông Nhật Lệ.
Bến phà Long Đại Quảng Bình còn nằm trên tuyến đường Hồ Chí Minh huyền thoại. Cụ thể hơn là ở Km 1004 + 810, thuộc nhánh Đông của đường. Đây là nơi quân và dân ta đã từng trải qua những năm tháng chiến đấu oanh liệt, vận chuyển từng chuyến xe tải lương thực, thực phẩm, vũ khí chiến đấu từ miền Bắc vào miền Nam.
Là điểm trọng yếu trong tuyến giao thông của thời chiến, đến nay, ngay cạnh bến phà đền tưởng niệm liệt sỹ Trường Sơn được xây dựng, đây cũng là địa điểm du lịch Quảng Bình nổi tiếng, thu hút nhiều khách du lịch ghé thăm.
2. Bến phà Long Đại – Địa điểm mang tầm chiến lược
Những năm 1965 – 1968, bến phà trên sông Long Đại do Công ty Giao thông vận tải Quảng Bình chịu trách nhiệm quản lý. Sau đó, phà tiếp tục có sự quản lý của Tỉnh Đội Quảng Bình khi giặc Mỹ triển khai kế hoạch đánh phá miền Bắc.
Khi cuộc chiến chống Mỹ bước vào thời điểm căng thẳng, ác liệt, bến phà được chuyển qua cho Đoàn 500 thuộc Tổng cục Hậu cần tiền phương. Nhiệm vụ quan trọng nhất lúc này là vừa chống địch, vừa thực hiện công việc hậu phương, chi viện cho miền Nam.
Thời điểm này, đơn vị công binh C16 (thuộc Binh trạm 16 – đoàn 500) là thực lượng đóng chốt chính ở bến phà. Nhiệm vụ của họ là bám phà không kể ngày đêm, đảm bảo thông bến, thông xe. Không chỉ riêng đơn vị công binh C16, bến phà Long Đại còn là nơi thể hiện tinh thần đoàn kết chiến đấu của các trung đoàn binh chủng công binh, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến,…
Hai bên bờ được các thứ quân lập nên nhiều trận địa phòng không dày đặc. Những trận địa này luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu, đánh trả máy bay của quân địch. Bảo vệ bến phà lúc này được xem là nhiệm vụ thiêng liêng, quan trọng, hướng về tiền tuyến, hướng về miền Nam ruột thịt.
